ΚΥΠΡΟΣ '74 - Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ

Δραματική φωτογραφία μιας εκ των αντεπιθέσεων της ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου) εναντίων Τουρκικών θέσεων στην περιοχή Λευκωσίας - Αγύρτας. Η ΕΛΔΥΚ αποδείχτηκε ως η αποτελεσματικότερη και πιο οργανωμένη μονάδα άμυνας της Κύπρου προκαλώντας τρομερές απώλειες στις τουρκικές δυνάμεις που φτάνουν μέχρι και τους 2,000 νεκρούς. (Σημείωση: Η δύναμη της ΕΛΔΥΚ αποτελείτο από ΜΟΝΟ 450 νεοφερμένους από την Ελλάδα άνδρες Πεζικού, χωρίς την υποστήριξη αρμάτων ή πυροβολικού, και χωρίς οποιαδήποτε μηχανοκίνητα μέσα, ενώ το υπηρεσιακό τους τυφέκιο ήταν η ημιαυτόματη αραβίδα 8 φυσιγγίων Μ1.)

Ένα αφιέρωμα στους ΕΛΔΥΚάριους, που έπεσαν πολεμώντας τον βάρβαρο Αττίλα στις δύο φάσεις της εισβολής. Σε αυτούς που κράτησαν το μεγαλύτερο βάρος της αντιμετώπισης του εχθρού.

Οι πιο αδικημένοι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας είναι αξιωματικοί και άνδρες της ΕΛΔΥΚ, που είχαν την ατυχία να υπηρετούν στην Κύπρο το μαύρο καλοκαίρι του 1974. Οι άνθρωποι αυτοί, που ανάστησαν στο νησί μας τις Θερμοπύλες και τους 300 του Λεωνίδα.
Όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, έμειναν στις θέσεις τους και έφραξαν το δρόμο στον πάνοπλο και υπεράριθμο νεοβάρβαρο Ασιάτη, που εισέβαλε στο νησί μας. Πιστοί τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι, οι ΕΛΔΥΚάριοι αναδείχθηκαν σε γενναίοι των γενναίων. Ακόμα και οι εχθροί, που γνώρισαν από κοντά την ορμή και τη γενναιότητα των γενναίων αυτών Ελλήνων, δεν αποκρύβουν την παλληκαριά τους.

ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ

Πρέπει να τονιστεί ότι, όταν εκδηλώθηκε η εισβολή του Αττίλα, οι αξιωματικοί και οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ ζούσαν σε εχθρικό περιβάλλον. Είχαν εξελιχθεί με τέτοιο τραγικό τρόπο τα γεγονότα, που μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων Κυπρίων, οπαδών του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, τους θεωρούσαν ως χουντικούς, πραξικοπηματίες και προδότες, εχθρούς της Κύπρου και του λαού της.
Η μαύρη προπαγάνδα των ημερών εκείνων έκανε μια μεγάλη μερίδα του λαού μας να ρίχνει το ανάθεμα στην ΕΛΔΥΚ και τους Ελλαδίτες αξιωματικούς, που υπηρετούσαν στην Εθνική Φρουρά. Σε αυτούς ριχνόταν όλο το βάρος της ευθύνης και της ενοχής για το πραξικόπημα. Κατηγορούνταν ότι δολοφονούσαν αδιάκριτα «νομιμόφρονες πολίτες» και θεωρούνταν εχθροί της Κύπρου και του λαού της. Αυτοί οι άνθρωποι οι αδικημένοι, οι «αναθεματισμένοι», οι εχθροί της Κύπρου και του λαού της, οι «προδότες» και «ανάξιοι Έλληνες», διέψευσαν με τον πανηγυρικότερο τρόπο τούς κατηγόρους τους. Απέδειξαν με τη δράση και τη θυσία τους ότι ήταν γνήσιοι Έλληνες, υπερπατριώτες, υπερασπιστές της Κύπρου και του λαού της.
Με την έναρξη της τουρκικής εισβολής, αυτοί οι ΕΛΔΥΚάριοι είναι που κράτησαν το μεγαλύτερο βάρος της αντιμετώπισης του εχθρού. Και ας ήταν νεοφερμένοι. Για πολλούς από αυτούς ήταν η πρώτη τους νύκτα στο στρατόπεδο. Μόλις την προηγούμενη μέρα είχαν αντικαταστήσει συναδέλφους τους, που θα γύριζαν στη μητέρα πατρίδα.
Προτού απολαύσουν τον ύπνο της πρώτης τους νύκτας στην Κύπρο, οι πιο πολλοί από τους ΕΛΔΥΚάριους υποχρεώθηκαν, «άμα τη έω», να αντιμετωπίσουν τον εχθρό. Όταν τα τουρκικά αεροπλάνα άρχισαν να ξερνούν τις βόμβες τους και να πολυβολούν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ με το πρώτο φως της ημέρας της 20ής lουλίου 1974, οι περισσότεροι αξιωματικοί και άνδρες της ΕΛΔΥΚ βρίσκονταν ήδη στα ορύγματά τους και άρχισαν να ανταποδίδουν τα πυρά στα εχθρικά αεροπλάνα.
Παράλληλα, με τα αντιαεροπορικά πυρά, οι ΕΛΔΥΚάριοι άρχισαν να
κανονιοβολούν και το παρακείμενο στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔYK. Γύρω στις 7η ώρα το πρωί, 18 ρωσικής κατασκευής άρματα μάχης της Εθνικής Φρουράς πήραν θέσεις μάχης στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και άρχισαν να πλήττουν με τα πυροβόλα τους το στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ και άλλες εχθρικές θέσεις.
Από το προηγούμενο, όμως, βράδυ, η ΤΟΥΡΔΥΚ πήρε εντολή και εγκατέλειψε το στρατόπεδό της. Κινήθηκε βορειότερα και επάνδρωσε δύο αμυντικές οχυρωματικές γραμμές, που είχαν κατασκευαστεί από Τουρκοκύπριους στασιαστές της ΤΜΤ, με την καθοδήγηση και επίβλεψη του Μηχανικού του τουρκικού στρατού. Στις άρτια οργανωμένες αυτές αμυντικές θέσεις των Τούρκων, έμελλε να λάμψει η ελληνική πολεμική αρετή και να θριαμβεύσει.

Θυελλώδης προέλαση
Λίγα λεπτά μετά την άφιξη των παλαιών αρμάτων της Εθνικής Φρουράς στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ δόθηκε η διαταγή: «Επίθεση κατά Κιόνελι, και εξουδετέρωση του εχθρού». Παρά τα πυρά της τουρκικής αεροπορίας, που ήταν κυρίαρχη στον αέρα και δρούσε ανενόχλητη, και παρά τη βροχή του πυροβολικού και των όλμων του εχθρού, η προέλαση της ΕΛΔΥΚ ήταν θυελλώδης.
Ασυγκράτητοι οι γενναίοι αξιωματικοί και άνδρες της, ενισχυμένοι με λίγους εθνοφρουρούς, όρμησαν εναντίον των καλά οχυρωμένων εχθρών κραυγάζοντας:
«Ζήτω η Ελλάδα, ζήτω η Κύπρος μας». Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, με άλματα που θύμιζαν προέλαση γιγάντων, οι γενναίοι της ΕΛΔΥΚ βρέθηκαν σε απόσταση μερικών μόνο εκατοντάδων μέτρων από το Κιόνελι, που οι Τούρκοι θεωρούσαν απόρθητο οχυρό τους. Με την πτώση του Κιόνελι, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος προς τον Άγιο Ιλαρίωνα, που οι Τούρκοι είχαν οχυρώσει από το 1964, ευθύς μετά την τουρκοκυπριακή ανταρσία του Δεκέμβρη του 1963.
Στο Κιόνελι, όπως αναφέραμε, ο εχθρός γερά οχυρωμένος σε μόνιμες αμυντικές θέσεις, άρχισε να προτάσσει ισχυρή αντίσταση. Γνώριζε ότι, αν οι Έλληνες πατούσαν το χωριό και το έθεταν υπό τον έλεγχό τους, η κατάληψη του Αγίου Ιλαρίωνα θα ήταν γι' αυτούς ένας απλός περίπατος. Έπρεπε, λοιπόν, πάση θυσία να μην πέσει το Κιόνελι, που είχε στο μεταξύ ενισχυθεί και με αλεξιπτωτιστές, που έριχναν από το πρωί στην περιοχή τουρκικά μεταγωγικά και ελικόπτερα.
Αλεξιπτωτιστές, ολόκληρη η δύναμη της ΤΟΥΡΔΥΚ και δεκάδες χιλιάδες ένοπλοι Τουρκοκύπριοι της ΤΜΤ, με όλμους και πολυβόλα και άλλα όπλα, αντιστέκονταν λυσσαλέα. Η λυσσαλέα, όμως, αυτή τουρκική αντίσταση κάμφθηκε, μπροστά στη θυελλώδη ορμή των Ελλήνων. Τα πυροβόλα των αρμάτων γκρέμισαν τα τουρκικά πολυβολεία και τις άλλες αμυντικές θέσεις. Το μεσημέρι του Σαββάτου, 20 lουλίου, μετά από μια προέλαση πέντε ωρών, οι γενναίοι της ΕΛΔΥΚ είχαν τρέψει σε φυγή τους Τούρκους και βρίσκονταν νικητές στο άντρο του εχθρού. Το Κιόνελι. Και ενώ οι νικητές ΕΛΔΥΚάριοι καταγίνονταν με την εξουδετέρωση των τελευταίων εστιών αντίστασης του εχθρού, πήραν την απρόσμενη, ανεξήγητη διαταγή του αρχηγείου της Εθνικής Φρουράς, που δόθηκε προφανώς από την Αθήνα: «Εγκατάλειψη του κατακτηθέντος εδάφους και άμεση επάνοδος στο
στρατόπεδο».

Πίσω στο στρατόπεδο και νέα επίθεση
ΠΕΙΘΑΡΧΗΜΕΝΟΙ και απόλυτα συντεταγμένοι, οι ΕΛΔΥΚάριοι εξετέλεσαν τη διαταγή, παρά την πίκρα και την απογοήτευση που τους πότισε. Γύρισαν στο στρατόπεδό τους, προτού δώσουν τη χαριστική βολή στο τέρας του Αττίλα. Εκεί στο στρατόπεδό τους, οι ΕΛΔΥΚάριοι ξεκουράστηκαν για λίγο, ενώ η τουρκική αεροπορία συνέχισε να τους βομβαρδίζει και να τους πολυβολεί ανηλεώς. Και προτού συνέλθουν, προτού χαρούν μια σταλιά απογευματινό ύπνο μετά από τόσες σκληρές μάχες, πήραν εντολή να ανασυνταχθούν και να εφοδιαστούν με καύσιμα και πυρομαχικά για να αναλάβουν νέα αποστολή. Γύρω στις έξι το απόγευμα έγινε συγκέντρωση, τα τμήματα πήραν τις τελευταίες οδηγίες και στις εξήμισι η ώρα άρχισαν νέα επίθεση κατά των Τούρκων. Αντικειμενικός σκοπός και αυτής της επίθεσης η κατάληψη του Κιόνελι και η προέλαση προς τον Άγιο Ιλαρίωνα. Στη νέα αυτή επίθεση η ΕΛΔΥΚ είχε ενισχυθεί με παλαιού τύπου βρετανικής κατασκευής τεθωρακισμένα «Μάρμορ Χάριγκτον» και τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού ΒΤΑ (Μπι Τι Αρ).
Η απογευματινή αυτή νέα επίθεση της ΕΛΔΥΚ, η δεύτερη σε μια μέρα, εναντίον υπέρτερων εχθρικών δυνάμεων, οχυρωμένων σε μόνιμες αμυντικές θέσεις, ήταν και πάλι θυελλώδης. Οι προφυλακές του εχθρού τρέπονταν σε άτακτο φυγή. Γύρω στα 300 μέτρα έξω από τις κατοικίες του Κιόνελι, η εμπροσθοφυλακή της ΕΛΔΥΚ συναντά μεγάλη αντιαρματική τάφρο, 50 μέτρα πλάτους και 400 μήκους. Ο διοικητής των αρμάτων διατάσσει τους άνδρες του: «Σταματήστε, είναι αδύνατο να προχωρήσετε». Ένα άρμα, όμως, στην άκρη της φάλαγγας, παρακάμπτει την εχθρική τάφρο και προχωρεί στις εχθρικές γραμμές. Ο διοικητής, που φέρει την ευθύνη για την επιχείρηση, εναγώνια κραυγάζει: «Πού πάτε; Είστε τρελοί; Πού προχωρείτε μόνοι;». Το άρμα, όμως, προχωρεί ακάθεκτο την επέλασή του. Σαν μυθικός Κένταυρος προχωρεί ξερνώντας φωτιά, θάνατο και καταστροφή στον οχυρωμένο εχθρό. Κτυπά και γκρεμίζει τα εχθρικά οχυρά και δίνει την ευκαιρία στο Πεζικό να προχωρήσει. Τα όσα συμβαίνουν στην είσοδο του Κιόνελι είναι συγκλονιστικά. Είναι απίστευτα. Η πολεμική αρετή των Ελλήνων φθάνει στο απόγειό της. Ξαναζωντανεύουν οι Μαραθώνες, οι Πλαταιές, οι Σαλαμίνες. Οι γενναίοι της ΕΛΔΥΚ, οι λίγοι, συγκρούονται με τις υπέρτερες σε αριθμό και μέσα επίλεκτες τουρκικές δυνάμεις, που βρίσκονται οχυρωμένες σε μόνιμες αμυντικές θέσεις. Το πρώτο σύνταγμα των Τούρκων αλεξιπτωτιστών, που έπεσε από νωρίς το πρωί για να ενισχύσει τον τουρκικό θύλακα Κιόνελι - Αγίου Ιλαρίωνα, αποδεκατίζεται. Το αρχηγείο των Τούρκων ζητά από την Άγκυρα εσπευσμένα νέες ενισχύσεις. Αναφέρει ότι οι επιτιθέμενοι Έλληνες είναι πολύ περισσότεροι από τους αμυνόμενους Τούρκους. Τους υπολογίζει περισσότερους από μια μεραρχία, ενισχυμένη με άρματα και τεθωρακισμένα. Μόνο έτσι μπορεί να δικαιολογήσει τη θυελλώδη προέλαση της ΕΛΔΥΚ και την οπισθοχώρηση των ανδρών του!..
ΣΗΜΕΡΙΝΗ 20/07/2009


Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ (Β')

Πρώτη αλήθεια: ότι οι Τούρκοι βρέθηκαν σε απελπιστική κατάσταση από την πρώτη μέρα της εισβολής και αν η ΕΛΔΥΚ δεν έπαιρνε δύο φορές εντολή να εγκαταλείψει το Κιόνελι, οι Έλληνες θα βρίσκονταν από την αυγή της 21ης Ιουλίου στον Άγιο Ιλαρίωνα και θα έθεταν υπό τον πλήρη έλεγχό τους τον στρατηγικό αυτό χώρο και τα στενά του Μπογαζίου.
21/07/2009 | Γεώργιος Τζιώρτζιος

Γνήσιοι Έλληνες, υπερασπιστές της Κύπρου και του λαού της

Ένα αφιέρωμα στους Ελλαδίτες αξιωματικούς και οπλίτες, που έπεσαν πολεμώντας τον βάρβαρο Αττίλα στις δύο φάσεις της εισβολής. Σε αυτούς που κράτησαν το μεγαλύτερο βάρος της αντιμετώπισης του εχθρού.

ΕΛΔΥΚ
Η εμπλοκή του Ελληνικού Συντάγματος είχε την έννοια της πρώτης ενδείξεως ενός ελληνοτουρκικού πολέμου

ΜΕΡΟΣ Β΄
Ο Μπιράντ Μεχμέτ Αλή, στο βιβλίο του «Απόφαση - Απόβαση», που καταπιάνεται με το παρασκήνιο της εισβολής, πάντοτε με τον τουρκικό φακό και την τουρκική θεώρηση των πραγμάτων, γράφει για τις μάχες της πρώτης μέρας και ειδικότερα για την επίθεση της ΕΛΔΥΚ εναντίον του Κιόνελι: Ξαφνικά η Κύπρος ξύπνησε. Οι 'Ελληνες περιμένουν να φύγουν τα αεροπλάνα και τότε οι σποραδικές ριπές αυτομάτων άρχισαν να πυκνώνουν, για να πάρουν στις 6 μ.μ. τρομακτική ένταση. Η επιχείρηση του οργανωμένου Ελληνικού Συντάγματος (ΕΛΔΥΚ) άρχιζε. «Στους 'Ελληνες, που προχώρησαν προς την περιοχή Κιόνελι, συνοδευόμενοι από τεθωρακισμένα, προστέθηκαν και οι ελληνικές μονάδες της Εθνικής Φρουράς. Οι δυνάμεις που βρίσκονταν στην περιοχή Μόρφου, εκείνες που ήταν κοντά στο Μικρό Καϊμακλί (Ομορφίτα) και οι σημαντικότερες που μετατοπίζονταν από την καλά οργανωμένη βάση του Τρικώμου, επιτέθηκαν στις τουρκικές και τουρκοκυπριακές δυνάμεις, που κρατούσαν το τρίγωνο Κιόνελι - Λευκωσία ­- Μπογάζι.
»Επειδή γνώριζαν την περιοχή σαν το σπίτι τους, μπόρεσαν να διεισδύσουν από πλάγιους δρόμους και έστησαν παγίδες. Ενώ πίεζαν σε αυτήν την περιοχή τις δυνάμεις τουρκικών καταδρομών, οι υπόλοιπες δυνάμεις της ελληνικής εθνοφρουράς είχαν κυκλώσει τα τουρκικά χωριά και τη γύρω περιοχή...
»Τους Έλληνες και Ελληνοκύπριους, που είχαν αρχίσει την επίθεση με τα τεθωρακισμένα οχήματα και άρματα, αντιμετώπισε το τουρκικό σύνταγμα, που αποτελείτο από 650 άτομα, και μέρος από τους ελαφρά οπλισμένους "αγωνιστές" της ΤΟΥΡΔΥΚ, που είχε συνολική δύναμη 1000 άτομα. Είχε, όμως, νυχτώσει και ήταν αδύνατο να τους δοθεί βοήθεια από την αεροπορία ή να τους σταλούν επιπλέον όπλα. Είχε αρχίσει το 12ωρο που θα έκρινε την τύχη της απόβασης στην Κύπρο...
»Η εμπλοκή του Ελληνικού Συντάγματος (ΕΛΔΥΚ) στη μάχη είχε την έννοια της πρώτης ενδείξεως ενός ελληνοτουρκικού πολέμου. Την ίδια στιγμή που κινήθηκαν οι Έλληνες, άρχισε το τουρκικό σύνταγμα να κατευθύνεται προς την περιοχή Λευκωσίας - Κιόνελι, με σκοπό την παρεμπόδιση προελάσεως των Ελλήνων, που είχαν χωριστεί σε δύο μέρη, από τα οποία το ένα προσπαθούσε να κτυπήσει το τουρκικό σύνταγμα και το άλλο να επιτεθεί στις δυνάμεις καταδρομών. Σε αυτήν την περιοχή, τη νύχτα της 20ής lουλίου έγιναν οι πιο αιματηρές συγκρούσεις. Στα παρατεταμένα πυρά των Ελλήνων, οι Τούρκοι απαντούσαν με τον ίδιο τρόπο. Παρόλο που ο Μεχμέτης δεν είχε αντιαρματικά όπλα, κατέστρεψε ένα προς ένα τα άρματα των Ελλήνων και οι "αγωνιστές" έτρεξαν για ενίσχυση. Η λαβίδα όλο και έσφιγγε.

Ολονύκτια μάχη στήθος με στήθος
»Η μάχη αυτή, που διεξήχθη στήθος με στήθος, κράτησε μέχρι το πρωί. Τις περισσότερες φορές διεξάγονταν μάχες στήθος με στήθος και παρά τη δυσμενή θέση που κατείχε από στρατηγικής πλευράς το τουρκικό σύνταγμα (βρισκόταν σε μια κοιλάδα) απέκρουσε τη σκληρή και συνεχή επίθεση των Ελλήνων. Οι δυνάμεις καταδρομών έπαιρναν ενισχύσεις από αυτούς που βρίσκονταν στο φρούριο του Άγιου Ιλαρίωνα, οι οποίοι, όμως, ήταν ανεπαρκείς. Οπισθοχωρούσαν έτσι σιγά ­σιγά και στη συνέχεια έκαναν επίθεση και απέκρουαν τους Ελληνοκυπρίους.
»Από τα άλλα σημεία του νησιού έφθαναν ειδήσεις ότι τα τουρκικά χωριά βρίσκονταν κυκλωμένα. Πραγματικά, οι τουρκικές δυνάμεις βρέθηκαν κάτω από μεγάλη πίεση και η αντίσταση που προέβαλλαν ήταν υποτυπώδης. Κάποια στιγμή φάνηκε ότι οι Έλληνες ήταν κύριοι της καταστάσεως, αλλά αμέσως μετά αποκρούστηκαν, πλησίαζε το πρωί και ακόμα δεν είχε κατορθωθεί το τελευταίο πλήγμα που σχεδίαζαν οι Έλληνες.
Το σημαντικότερο ήταν ότι οι "αγωνιστές" έδιναν με τα ελαφρά τους όπλα μια τρομαχτική μάχη και με τον ίδιο τρομαχτικό ρυθμό μεγάλωναν οι απώλειες. Άλλωστε, όλοι οι Τουρκοκύπριοι "αγωνιστές" έπεσαν στις δύο πρώτες μάχες (ο αριθμός τους δεν έχει ανακοινωθεί, λέγεται, όμως, ότι ανέρχεται σε 2.000 άτομα).
»Στις 2.00 το πρωί άρχισαν να φθάνουν βροχή σήματα από την Κύπρο, για ενίσχυση του στρατηγείου των Αδάνων. Οι συνεχείς επιθέσεις αποκρούονταν μεν, αλλά δεν υπήρχε τέλος. Οι Έλληνες αριθμητικά υπερτερούσαν. Η μόνη λύση ήταν να αρχίσει η δράση των πολεμικών αεροσκαφών, αλλά για να γίνει αυτό έπρεπε να ξημερώσει.. .».
Όσο και αν προσπαθεί να ωραιοποιήσει την κατάσταση και να την προσαρμόσει στα Τουρκικά καλούπια, είναι καταφανέστατη η προσπάθεια του Αλή Μπιράντ να μειώσει την ορμή της ΕΛΔΥΚ, που oύτε πολυπληθέστερη ήταν των Τούρκων αλεξιπτωτιστών και της ΤΟΥΡΔΥΚ, oύτε ενισχυμένη με μονάδες της Εθνικής φρουράς από τη Μόρφου και το Τρίκωμο ήταν. Η δύναμη της ΕΛΔΥΚ και των εθνοφρουρών, που πήραν μέρος στις μάχες του Κιόνελι, ήταν μικρότερη από το ένα τρίτο των τουρκικών και τουρκοκυπριακών δυνάμεων.

Τέσσερις αλήθειες από τουρκικά χείλη
Ο Αλή Μπιράντ αποκαλύπτει και μερικές πoλύ μεγάλες αλήθειες, που επιβεβαιώνουν τις θέσεις και εκτιμήσεις δικών μας στρατιωτικών, αναφορικά με τις μάχες του Κιόνελι.
Πρώτη αλήθεια: ότι οι Τούρκοι βρέθηκαν σε απελπιστική κατάσταση από την πρώτη μέρα της εισβολής και αν η ΕΛΔΥΚ δεν έπαιρνε δύο φορές εντολή να εγκαταλείψει το Κιόνελι, οι Έλληνες θα βρίσκονταν από την αυγή της 21ης Ιουλίου στον Άγιο Ιλαρίωνα και θα έθεταν υπό τον πλήρη έλεγχό τους τον στρατηγικό αυτό χώρο και τα στενά του Μπογαζίου.
Δεύτερη αλήθεια: Είχαν σκοτωθεί από την πρώτη μέρα των επιχειρήσεων όλοι οι Τούρκοι στασιαστές της ΤΜΤ και οι ελάχιστοι Τούρκοι αλεξιτπωτιστές που επέζησαν, καθώς και τα απομεινάρια της ΤΟΥΡΔΥΚ, με καταρρακωμένο ηθικό και χωρίς ενισχύσεις, ή θα εξουδετερώνονταν πλήρως τη δεύτερη μέρα ή θα παραδίδονταν αμαχητί.
Τρίτη αλήθεια: Η αγωνία στην 'Αγκυρα και στην κατεχόμενη Λευκωσία είχε κορυφωθεί, από την ορμητική προέλαση της ΕΛΔΥΚ και την αποτυχία των εισβολέων να δημιουργήσουν προγεφύρωμα.
Τέταρτη αλήθεια: Στο τουρκικό επιτελείο επικρατούσε χαώδης κατάσταση και αν το Ελληνικό Επιτελείο εφάρμοζε τα σχέδιά του για την Kύπρo, οι Τoύρκοι θα υφίσταντο πανωλεθρία και η Kύπρoς σήμερα θα ήταν ελεύθερη. «Τη νύχτα εκείνη», γράφει ο Mπιράντ, «στο Γενικό Επιτελείο τροποποιήθηκαν τα σχέδια που ο Ετζεβίτ αποκαλούσε ειρηνευτική επιχείρηση και πάρθηκε απόφαση να αρχίσει ο σκληρός βoμβαρδισμός. Στα πολεμικά πλοία «Τινάτζεμπε», «Αντάτεπε» και «Κοτζάτεπε», πoυ επέστρεφαν στη Μερσίνα, δόθηκε η εντολή να εξασφαλίσουν πυρά υποστήριξης με τα πυροβόλα τους.
Η επιχείρηση υποστηρίξεως, που θα άρχιζε την αυγή από θάλασσα και αέρα, ήταν η μόνη λύση για να καμφθεί η αντίσταση. Με το βομβαρδισμό θα χαλάρωνε η πίεση και ταυτόχρονα θα κατορθωνόταν η ρίψη εφοδίων τόσο στις μονάδες όσο και στα πολιορκούμενα τουρκικά χωριά. Στην Κύπρο, οι τουρκικές δυνάμεις που προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν τις συνεχείς επιθέσεις, περίμεναν ακόμα το ξημέρωμα. 'Ηταν μια αφόρητη κατάσταση...».
Από αυτήν την αφόρητη κατάσταση, από την προδιαγραφόμενη κατά κράτος ήττα, γλίτωσαν τους Τούρκους οι τότε στρατιωτικοί ηγέτες των Αθηνών, που αναδείχθηκαν όλοι κατώτεροι των περιστάσεων. Αντί λιοντάρια, όλοι ανεξαίρετα οι αρχηγοί των τριών κλάδων και ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, αντί να καταφέρουν καίριο, τελειωτικό πλήγματα στο τουρκικό τέρας του Αττίλα, περιορίστηκαν σε ανακοινώσεις, συσκέψεις και πολεμικά συμβούλια, αφήνοντας πλήρως αβοήθητη την Kύπρo. Και το χειρότερο, «έκλεψαν» οι αθεόφοβοι τρεις φορές τη νίκη μέσα από τα χέρια της ΕΛΔΥΚ. Τρεις φορές τη διέταξαν να εγκαταλείψει τις θέσεις που κατέλαβε στο άντρο της τουρκικής παρανομίας, στο Κιόνελι, όπου είχε συρρικνωθεί η ΤΟΥΡΔΥΚ και είχε σχεδόν αποδεκατιστεί η τουρκική ταξιαρχία των αλεξιπτωτιστών.
ΑΥΡΙΟ: Το Γ΄ μέρος

Το ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ
Από το Ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ που συγκεντρώσαμε από αξιωματικούς που υπηρετoύσαν τότε την ένδοξη αυτή μονάδα, σταχυολογούμε, για την ιστορική ακρίβεια, τ' ακόλουθα στοιχεία για την πρώτη μέρα της εισβολής.
20 Ιουλίου, 1974. 'Ωρα έξι: Πέντε «ντακότα» κι ένα μαχητικό επιτίθενται κατά του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ. Στις 6.05 αρχίζει απηνής βομβαρδισμός του στρατοπέδου. Δύο βόμβες των 750 λιβρών κατέστρεψαν το διοικητήριο, τη γραμματεία, την ΕΣΑ, το εποπτείο και την καντίνα. Άλλη βόμβα καταστρέφει το διοικητήριο του ΛΒΟ (Λόχος Βαρέων Όπλων), το Κέντρο επικοινωνιών και αριθμό οχημάτων. Στις 8.30 εχθρικά αεροπλάνα κάνουν βυθίσεις πάνω από το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και κτυπούν με ρουκέτες και πολυβόλα. Από τις πέντε η ώρα είχε διαταχθεί διασπορά των ανδρών και έτσι οι απώλειες σε έμψυχο υλικό ήταν ελάχιστες. Με το πρώτο φως τάσσονται τα αντιαεροπορικά για αντιαεροπορική βολή. Διαταγή προσβολής των εχθρικών αεροσκαφών δεν δόθηκε από το ΓΕΕΦ.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Η ΕΛΔΥΚ αποδείχτηκε ως η αποτελεσματικότερη και πιο οργανωμένη μονάδα άμυνας της Κύπρου προκαλώντας τρομερές απώλειες στις τουρκικές δυνάμεις που φτάνουν μέχρι και τους 2,000 νεκρούς. (Σημείωση: Η δύναμη της ΕΛΔΥΚ αποτελείτο από ΜΟΝΟ 450 νεοφερμένους από την Ελλάδα άνδρες Πεζικού, χωρίς την υποστήριξη αρμάτων ή πυροβολικού, και χωρίς οποιαδήποτε μηχανοκίνητα μέσα, ενώ το υπηρεσιακό τους τυφέκιο ήταν η ημιαυτόματη αραβίδα 8 φυσιγγίων Μ1.)
morias.pblogs.gr


Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ (Γ')

Βομβαρδισμένο τοπίο στο Γερόλακκο
Η πρώτη μέρα της επικής μάχης της ΕΛΔΥΚ, που είχε αρχίσει με το πρώτο φως της ημέρας, 20ής lουλίου 1974, έληξε με το πρώτο φως της επόμενης μέρας, 21ης Ιουλίου. Κράτησε, δηλαδή, η ιστορική πρώτη φάση της εθνικής μάχης 24 ολόκληρες ώρες. Και ξανάρχισε, ή κυριολεκτικότερα συνεχίστηκε, με μια διακοπή ελάχιστου χρονικού διαστήματος -μιας μόνο περίπου ώρας- στις 4.30 το πρωί της 21ης lουλίου.

ΜΕΡΟΣ Γ΄

Η πρώτη μέρα της επικής μάχης της ΕΛΔΥΚ, που είχε αρχίσει με το πρώτο φως της ημέρας, 20ής lουλίου 1974, έληξε με το πρώτο φως της επόμενης μέρας, 21ης Ιουλίου. Κράτησε, δηλαδή, η ιστορική πρώτη φάση της εθνικής μάχης 24 ολόκληρες ώρες. Και ξανάρχισε, ή κυριολεκτικότερα συνεχίστηκε, με μια διακοπή ελάχιστου χρονικού διαστήματος -μιας μόνο περίπου ώρας- στις 4.30 το πρωί της 21ης lουλίου.
Ο Λούης Ιωαννίδης, εν αποστρατεία συνταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού, ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές της επικής μάχης της ΕΛΔΥΚ. Λοχαγός τότε, διοικητής του τέταρτου λόχου, «έφαγε με τη χούφτα» το μπαρούτι. Είχε την τύχη να βγει ζωντανός από την κόλαση του πυρός που ξερνούσαν τα τουρκικά αεροπλάνα, τα κανόνια, τα τανκς, τα πολυβόλα και τα άλλα όπλα των υπέρτερων εχθρικών δυνάμεων. Με το Λούη Ιωαννίδη, που υπήρξε και αγωνιστής της ΕΟΚΑ -αγωνίστηκε και στο αντάρτικο (κατάγεται από την Αγία Φύλα)- είχαμε την παρακάτω συνομιλία. Φίλος και συναγωνιστής, δεν ήθελε να τον προσαγορεύω «Κύριε Συνταγματάρχη», αλλά απλώς «Λούη».
- Λούη, πώς βρέθηκες στην Κύπρο και πολέμησες στην ΕΛΔΥΚ κατά την εισβολή;
- Υπηρετούσα στο ΚΕΒΟΠ (Κέντρο Εκπαιδεύσεως Βαρέων Όπλων Πεζικού) στο Χαϊδάρι, ως διοικητής λόχου. Αρχές lουλίου του 1974 ορίστηκα από το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) ως συνοδός της νέας ΕΣΟ, που θα αντικαθιστούσε την προηγούμενη που υπηρετούσε στην ΕΛΔΥΚ. Επρόκειτο να ξεκινήσουμε με το αρματαγωγό «Λήμνος» στις 8 lουλίου. Μετά μας ανακοίνωσαν ότι η ημερομηνία απόπλου του σκάφους αναβλήθηκε για τις 11 και τελικά αναχωρήσαμε στις 13 του ίδιου μήνα.
- Σας είχαν ανακοινώσει τους λόγους που αναβαλλόταν ο απόπλους;
- Όχι. Κανένας μας δεν ήξερε τους λόγους. Φαίνεται ότι οι λόγοι είχαν σχέση με την επιδείνωση των σχέσεων Αθήνας - Λευκωσίας, που οδήγησαν στη γνωστή επιστολή Μακαρίου προς Γκιζίκη, για την ανάκληση των Ελλαδιτών αξιωματικών από την Εθνική Φρουρά και τη μείωση της Δύναμης.
- Από πού αναχώρησε το «Λήμνος»;
- Από τις Κεχριές, έξω από το Λουτράκι, στον Ισθμό της Κορίνθου.
- Κατά τον πλουν είχατε παρατηρήσει οποιεσδήποτε ύποπτες κινήσεις ξένων πλοίων ή αεροπλάνων;
- Ενώ πλέαμε ολοταχώς προς την Κύπρο, μεταξύ των Κυκλάδων και της Ρόδου, ήρθε σήμα για να γυρίσουμε. Το σήμα, όμως, αυτό σε λίγο άλλαξε και μας διέτασσε να συνεχίσουμε τον πλουν. Στο μεταξύ, πάνω από το «Λήμνος» πετούσαν μαχητικά αεροπλάνα του Έκτου Αμερικανικού Στόλου. Μας παρακολουθούσαν συνεχώς. Οι κινήσεις αυτές των αμερικανικών αεροπλάνων μάς ενέβαλαν σε διάφορες υποψίες. Ο καπετάνιος του «Λήμνος» μάς καθησύχασε και μας είπε ότι τα υποβρύχια που βλέπουμε να μας συνοδεύουν ήταν ελληνικά και δεν υπήρχε κανένας λόγος ανησυχίας. Για τη συνοδεία των υποβρυχίων είχαμε ενημερωθεί προτού αποπλεύσουμε.

Στην Αμμόχωστο
- Στην Κύπρο πότε φθάσατε;
- Kαταπλεύσαμε στο λιμάνι της Αμμοχώστου και αγκυροβολήσαμε το πρωί της 19ης Ιουλίου. Η κατάσταση ήταν κάπως τεταμένη λόγω του πραξικοπήματος. Παραδώσαμε τους νέους στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ και μετά πήγα στη Λευκωσία να δω την οικογένειά μου. Το απόγευμα θα γύριζα στην Αμμόχωστο, όπου θα γινόταν η επιβίβαση των ΕΛΔΥΚάριων που θα αναχωρούσαν για την Ελλάδα. Είχαν συμπληρώσει τη θητεία τους στην Kύπρο και θα επαναπατρίζονταν οριστικά. Κοντά στο ηλιοβασίλεμα άρχισε η επιβίβαση της παλιάς ΕΣΟ και μόλις σουρούπωσε, το «Λήμνος» σήκωσε άγκυρα και πήρε το δρόμο του γυρισμoύ στην Ελλάδα.
- Για την επικείμενη εισβολή δεν είχατε καμιά πληροφορία; Δεν πήρατε οποιεσδήποτε οδηγίες για μέτρα ασφάλειας;
- Μέτρα ασφάλειας λαμβάνονται πάντοτε σε πολεμικά σκάφη που εκτελούν διατεταγμένες αποστολές. Για την επικείμενη εισβολή, όμως, δεν υπήρχαν σ' εμάς σαφείς ενδείξεις. Φήμες και φόβοι κυκλοφορούσαν για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Για σίγουρη, όμως, εισβολή, κανένας δεν μιλούσε.
- Εσείς πώς το μάθατε και πoύ βρισκόταν το «Λήμνος», όταν πήρατε την είδηση;
- Το πρωί της 20ής Ιουλίου μάς ειδοποίησαν ότι έγινε τουρκική εισβολή και ότι τουρκικά αεροπλάνα βομβάρδιζαν την ΕΛΔ ΥΚ. Την είδηση για την εισβολή την ακούσαμε και από το ραδιόφωνο για πρώτη φορά, όταν πλέαμε στα ανοικτά της Πάφου.
- Πώς αντιδράσατε;
- Κατ' αρχήν ο κυβερνήτης του σκάφους σήμανε συναγερμό. Οι αξιωματικοί, συνοδοί των ΕΛΔΥΚάριων κατεβήκαμε στ' αμπάρια όπου βρίσκονταν οι στρατιώτες και τους ανακοινώσαμε την είδηση, ότι το στρατόπεδό τους βομβαρδιζόταν από τουρκικά αεροπλάνα. Τους είπαμε, επίσης, ότι από εκείνο το πρωί οι Tούρκοι διεξήγαγαν ευρύτατης κλίμακας αποβατικές επιχειρήσεις για να εισβάλουν και καταλάβουν την Κύπρο.

Πίσω στην ΕΛΔΥΚ
- Πώς αντέδρασαν οι στρατιώτες;
Αντί να τους δώσουμε εμείς θάρρος, μας έδιναν εκείνοι. Είχαν γίνει ηφαίστειο, μόλις τους είπαμε ότι οι Τούρκοι πρoσπαθούσαν να βάλουν πόδι στην Κύπρο και ότι τα τουρκικά αεροπλάνα βομβάρδιζαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Όλοι ζητούσαν να γυρίσει το σκάφος για να κατέβουν να πολεμήσουν τους Τούρκους. Ήταν ασυγκράτητοι. Φoβoύμασταν μήπως δεν τους συγκρατήσουμε και ριχτούν στη θάλασσα για να βγουν κολυμπώντας στη στεριά... Σε λίγο γυρίσαμε στο λιμάνι της Πάφου, το πρωί της 20ής Ιουλίου. Αποβιβαστήκαμε όλοι, αξιωματικοί και άντρες. Συγκροτηθήκαμε σε λόχους, επιβιβαστήκαμε σε επιταγμένο αυτοκίνητο και οδήγησα τη φάλαγγα στη Λευκωσία, από το δασικό δρόμο Σταυρός Ψώκας - Kύκκου - Πεδουλά, μέχρι έξω από το Αεροδρόμιο Λευκωσίας. Ήταν πρωί της 21ης Ιουλίου, όταν τα αυτοκίνητά μας έφθασαν στο δασάκι των ευκαλύπτων, μεταξύ αεροδρομίου και κρατητηρίων Κοκκινοτριμιθιάς. Τα τουρκικά αεροπλάνα άρχισαν πάλι πρωί - πρωί να βομβαρδίζουν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Επειδή η εντολή που πήραμε ήταν να πάμε στο στρατόπεδο της Δύναμης, για να πάρουμε οπλισμό και να μας ανατεθεί αποστολή, θα έπρεπε να ενεργήσουμε πoλύ προσεχτικά. Κατεβάσαμε τους στρατιώτες και τους διασκορπίσαμε κάτω από τους ευκαλύπτους και εγώ, που ήξερα την περιοχή, με τον υπολοχαγό Σταυριανόπουλο προχωρήσαμε προς το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ με αυτοκίνητο. Πήγαμε στο παρατηρητήριο και βρήκαμε το διευθυντή του Γ' Γραφείου Επιχειρήσεων, Ταγματάρχη Καλλιώρα Θεοδόσιο. Ανταλλάξαμε δύο τρία λόγια και μας υπέδειξε να έρθουν οι στρατιώτες μέσα στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Γύρισα πίσω και έδωσα εντολή να προχωρήσουν προς την ΕΛΔΥΚ τα αυτοκίνητα με τους στρατιώτες, όχι όλα μαζί, αλλά δύο - δύο ή τρία - τρία.

Στο πεδίο της μάχης παρότι τραυματίας
Έτσι, οι στρατιώτες έφτασαν στο στρατόπεδο, αλλά οπλισμός δεν υπήρχε διαθέσιμος. Έτσι τουλάχιστον μας είπαν. Μερικοί, όμως, από τους παλιούς αυτούς στρατιώτες γνώριζαν ότι υπήρχε ακόμα μια αποθήκη με σύγχρονα ημιαυτόματα τουφέκια βελγικής κατασκευής FN και πολυβόλα. Και επειδή ήθελαν με όλη τους την ψυχή να πολεμήσουν για τη λευτεριά της Κύπρου ενάντια στους εισβολείς, που βομβάρδιζαν ανηλεώς το στρατόπεδό τους, έτρεξαν στην αποθήκη του καινούργιου οπλισμού, την έσπασαν και άρχισαν τη διανομή. Χωρίς καθυστέρηση, ένοπλοι πια και οι παλιοί στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ, κατανεμήθηκαν στους λόχους που υπηρετούσαν, προτού αναχωρήσουν για την Ελλάδα, ως «επιπλέον προσωπικό». Οι στρατιώτες ειδικοτήτων, που υπηρετούσαν σε άλλες μονάδες της Εθνικής Φρουράς, στάλθηκαν πίσω σε αυτές...
- Εσύ, πού τοποθετήθηκες;
Εμένα προσωπικά με κάλεσε ο διευθυντής του Τρίτου Επιτελικού Γραφείου Επιχειρήσεων στο παρατηρητήριο και μου είπε ότι επειδή γνωρίζω την περιοχή, μια και υπηρετούσα εκεί μερικά χρόνια - να αναλάβω τον τέταρτο λόχο, του οποίου ο λοχαγός Γρηγόρης Στραβόπουλος είχε στο μεταξύ τραυματιστεί.
- Πώς ενήργησες μετά την τοποθέτησή σου;
- Ήρθα αμέσως σε επαφή με τον υποδιοικητή του λόχου Μητσόπουλο Νικόλαο και οργανώσαμε ξανά το λόχο, συμπληρώνοντας τα κενά του με τους παλιούς στρατιώτες που γύρισαν από το «Λήμνος», Ο τομέας που επιτηρούσε ο λόχος μας ήταν το βόρειο τμήμα του στρατοπέδου - υψώματα Α και Β προς την πλευρά του Γερόλακκου. Ο υπολοχαγός Μητσόπουλος έφερε τραύμα στον αριστερό μηρό από σφαίρα και του υπέδειξα να μεταβεί στο νοσοκομείο για ιατρική εξέταση και περίθαλψη. Γενναίος και λεβέντης, όμως, ο Μητσόπουλος ούτε που ήθελε να ακούσει νοσοκομείο. Ήθελε να μείνει εκεί κοντά στους στρατιώτες του και το διοικητή του, γιατί με θεωρούσε νεοαφιχθέντα και θεωρούσε υποχρέωση να μου συμπαρασταθεί. Οργανώνοντας το λόχο μάς βρήκε η νύχτα 21ης προς την 22η Ιουλίου. Ο ερχομός της νύκτας μας επέτρεψε να οργανώσουμε τα υψώματα Α και Β, καθώς και το ύψωμα Αγίου Γεωργίου, όπου βρίσκεται το εκκλησάκι της ΕΛΔΥΚ, μέχρι το δρόμο του Γερόλακκου. Στα υψώματα αυτά εγκαταστήσαμε τις διμοιρίες κατά αμυντική διάταξη.
ΑΥΡΙΟ: Το Δ΄ μέρος

Γενική επίθεση κατά του Κιόνελι
Στις 5μ.μ. της 20ής Ιουλίου, επιτελής φέρει διαταγή του ΓΕΕΦ για γενική επίθεση στις 6.30. Την επίθεση αναλαμβάνουν η ΕΛΔΥΚ και η ΙΙΙ Ανωτέρα Στρατιωτική Διοίκηση. Αντικειμενικός σκοπός: κατάληψη Κιόνελι. Στις 6.30 ακριβώς αρχίζει η επίθεση με δύο τάγματα Πεζικού μπροστά (1 και 2). Κάθε τάγμα έχει δύο λόχους και μια ίλη αρμάτων Τ34 (ρωσικής κατασκευής και προέλευσης). Η επίθεση είχε στην εξέλιξή της εξαιρετική επιτυχία. Τα τμήματα πέρασαν την πρώτη σειρά πολυβολείων του εχθρού, αλλά τα άρματα δεν ακολούθησαν, λόγω αντιαρματικής τάφρου. Παρά την έλλειψη αρμάτων, το Πεζικό προχωρεί και παίρνει και τη δεύτερη σειρά των εχθρικών πολυβολείων.
ΟΙ ΕΛΔΥκάριοι γίνονται ημίθεοι. Αψηφώντας την κόλαση πυρός του εχθρού, προχωρούν για την κατάληψη και της τρίτης και τελευταίας σειράς των πολυβολείων του Αττίλα. Η διαταγή, όμως, του ΓΕΕΦ τους κόβει την ορμή, τους διπλώνει τα φτερά και τους στερεί τη μεγάλη δόξα της τελειωτικής νίκης, που θα σήμαινε και την πλήρη εξουδετέρωση του εχθρού. Η διαταγή, στην κρισιμότατη αυτή καμπή της μάχης, ήταν σαφέστατη: Σύμπτυξη. Δηλαδή, επιστροφή στις αρχικές θέσεις, στο στρατόπεδο. Έτσι οι δαφνοστεφανωμένοι νικητές
υποχρεώνονται από τους άκαπνους επιτελείς του ΓΕΕΦ και του ελλαδικού Γενικού Επιτελείου να γυρίσουν πίσω στο στρατόπεδό τους.
Απολογισμός μαχών πρώτης ημέρας: Στη μάχη μέσα στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, από βομβαρδισμούς, ρουκετοβολισμούς και πολυβολισμούς εχθρικών αεροπλάνων: Τραυματίες: αξιωματικοί δύο, μόνιμοι υπαξιωματικοί τρεις. Νεκροί: οπλίτες τρεις, τραυματίες δέκα. Στις μάχες του Κιόνελι: νεκροί επτά και αγνοούμενοι έντεκα, τραυματίες δώδεκα. Αξιωματικοί: ένας νεκρός, τραυματίες πέντε. Μόνιμοι υπαξιωματικοί: 'Ένας νεκρός.
Ο ανθυπολοχαγός Αντώνης Αργυρίου, που είχε πάρει μέρος σε όλες τις φάσεις των μαχών που διεξήχθησαν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, μπροστά στο στρατόπεδο και στον κάμπο του Κιόνελι, καταθέτει τη δική του μαρτυρία. «Πολεμήσαμε εκεί. Με την πίστη προς τη νίκη και με την ελπίδα η Μάνα (Ελλάδα) να μας σκεπάσει με τα γαλανά φτερά της (την Αεροπορία). Αναμέναμεν με τους οφθαλμούς στον ουρανό να αντικρίσουμε τα ελληνικά φτερά. Δεν ήλθαν, όμως. Διατί; Πιθανώς πολλοί να σπεύσoυν να μου δώσουν μίαν απάντηση. Λυπούμαι, αλλά δεν θα τη δεχθώ, διότι δεν ήσαν εκεί, διά να ζήσουν την πάλη των συναδέλφων μου, διά να ζήσουν τα συναισθήματά των, διά να τους ακούσουν να αποθνήσκουν με τα λόγια: "Ζήτω η Ελλάς. Ζήτω η Ένωσις". Οι κύριοι αυτοί δεν ευρέθησαν παρόντες στο μεγάλο προσκλητήριο του Έθνους και της Ιστορίας».
Σημερινη

Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ (Δ')


Οι Τούρκοι, για πολλοστή φορά αναδείχθηκαν αναξιόπιστοι και υστερόβουλοι. Προφασίστηκαν ότι θα τηρούσαν εκεχειρία, για να εκμεταλλευτούν την εντιμότητα των Ελλήνων και να προωθήσουν ανενόχλητοι τις αποβατικές τους δυνάμεις προς τη Λευκωσία. Στο «παύσατε πυρ» του ΓΕΕΦ, ο αρχηγός των τουρκικών στρατευμάτων εισβολής, αντιστράτηγος Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ, διέτασσε προέλαση με τη χρήση παντός πολεμικού μέσου. Τα δικά μας κανόνια και πολυβόλα σίγησαν, ενώ οι Τούρκοι έμπαιναν ανενόχλητοι στον Καραβά, τη Λάπηθο, την Κερύνεια και προωθούνταν στη Λευκωσία.

ΕΙΣΒΟΛΗ
23/07/2009 ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
ΜΕΡΟΣ Δ'

Το Ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ και άλλες γραπτές μαρτυρίες της ημέρας εκείνης αναφέρουν σε αδρές γραμμές:
'Ωρα 4.50 μέχρι 10 απηνής βομβαρδισμός στρατοπέδου και θέσεων της ΕΛΔΥΚ με αεροπορία, πυροβολικό και όλμους. Βομβαρδισμοί επεκτείνονται και στο στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ, το οποίο είχε καταληφθεί από τους ΕΛΔΥΚάριους. Στο υπόλοιπο της ημέρας η τουρκική αεροπορία δεν πετά χαμηλά, γιατί τα αντιαεροπορικά πυρά της ΕΛΔΥΚ, πυροβόλα και τυφέκια των στρατιωτών, κάμνουν φράγμα πυρός. Ώρα έξι: Φάνηκε η πρώτη αποστολή των στρατιωτών της 72Γ ΕΣΟ, που επρόκειτο να αναχωρήσουν με το «Λέσβος». Μετά, κατά διαστήματα, έφθαναν και οι υπόλοιποι. Πήραν τα FN και έλαβαν θέσεις μάχης κοντά στους άλλους συναδέλφους τους που είχαν αντικαταστήσει δύο μέρες προηγουμένως. Η ΕΛΔΥΚ άρχισε οργάνωση θέσεων και ανασυγκρότηση των δυνάμεών της και εξαπέλυσε νέα επίθεση προς την κατεύθυνση Κιόνελι. Άλλες δυνάμεις, που έπρεπε να κάνουν επιθέσεις, η μια προς το Κιόνελι από Άγιο Βασίλειο και η άλλη από Δίκωμο προς την ίδια κατεύθυνση, αδράνησαν. Έτσι όλα τα εχθρικά πυρά συγκεντρώθηκαν στην ΕΛΔΥΚ. Ο Σταθμός Διοικήσεως φεύγει από το στρατόπεδο και πάει στο Γκράμαρ Σκουλ.

Αναμονή
- Τι έγινε την επομένη;
Στις 22 lουλίου ανακοινώθηκε κατάπαυση του πυρός και πήραν εντολή να μη ρίξουμε φυσίγγιο. Οι Τούρκοι, όμως, εκμεταλλευόμενοι την εκεχειρία, κουβαλούσαν με ελικόπτερα στρατιώτες, μικρά αυτοκίνητα και βαρύ οπλισμό στο μικρό αεροδρόμιο της Αγύρτας. Προσωπικό και οπλισμό μετέφεραν επίσης οι Τούρκοι με αυτοκίνητα. Εμείς παρακολουθούσαμε παθητικά τις συγκεντρώσεις του εχθρού απέναντί μας. Μέναμε εκεί ακίνητοι. Στην πρώτη γραμμή ήταν ο β' λόχος με διοικητή τον Κωνσταντούλα Ηλία. Επιτηρούσε την περιοχή από την οικία Χάρτινγκ. Δεξιότερα ήταν ο δικός μου λόχος και μετά ο λόχος διοικήσεως.
- Κατά τη διάρκεια αυτής της αναμονής μείνατε καθηλωμένοι στις θέσεις σας ή αναπτύξατε οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα;
Δημιούργησα συνεργείο εκπαίδευσης στρατιωτών στα FN, που δεν τα γνώριζαν και συνεχίζαμε την οργάνωση των θέσεών μας. Επίσης, κατέβαλα μεγάλη προσπάθεια για την τόνωση του ηθικού των στρατιωτών. Με ανησυχούσε η συγκέντρωση Τούρκων απέναντί μας. Θεωρούσα σίγουρη την επίθεσή τους. Τους βλέπαμε που οργάνωναν θέσεις μάχης και ενισχύονταν συνεχώς. Δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία ότι θα μας επιτίθενταν, γι' αυτό και ανέπτυξα κάθε δυνατή δραστηριότητα για να ετοιμάσω τους άνδρες μου.
- Πότε άρχισε η τουρκική επίθεση;
Τις απογευματινές ώρες διαπιστώσαμε ότι η ΤΟΥΡΔΥΚ και τα άλλα στρατεύματα που είχαν συγκεντρωθεί απέναντί μας ακροβολίζονταν και έπαιρναν θέσεις μάχης στον πεδινό χώρο μεταξύ του Κιόνελι και του στρατοπέδου της ΤΟΥΡΔΥΚ. Δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία ότι οι μάχες θα ξανάρχιζαν. Οι Τούρκοι άρχισαν ήδη να κινούνται προς τις θέσεις μας. Η εκεχειρία πήγαινε περίπατο, οι Τούρκοι αθετούσαν τις υποσχέσεις τους, καταπατούσαν τη συμφωνία, περιφρονούσαν το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για κατάπαυση του πυρός και άρχιζαν την επίθεσή τους.
- Πώς αντέδρασες στην προωθητική αυτή τουρκική κίνηση;
Ενημέρωσα αμέσως το διοικητή μου και η απάντηση που πήρα ήταν: «Είναι εκεχειρία και πρέπει να την εφαρμόσουμε πιστά. Δώστε εντολή να κινηθούν οι στρατιώτες στο ύψωμα εμφανώς». Στο μεταξύ, όμως, ο ανθυπασπιστής Κέντας Κωνσταντίνος και ο αρχιλοχίας Παπανικολάου Κωνσταντίνος, που ήταν επικεφαλής των Διμοιριών Α και Β, οι οποίες ήταν ταγμένες μπροστά από τις προωθημένες θέσεις μας, συνεχώς μου ζητούσαν οδηγίες πώς να ενεργήσουν, γιατί οι Τούρκοι προχωρούσαν προς τις θέσεις τους. Και εγώ παρόλο που ήμουν σίγουρος για την επίθεση των Τούρκων, τους απάντησα: «Κρατηθείτε. Να μη σπάσουμε την εκεχειρία». Οι Τούρκοι, όμως, συνέχισαν την προωθητική τους κίνηση σε κανονικούς σχηματισμούς εναντίον των θέσεών μας.

Το Ημερολόγιο
Για τις 22 lουλίου το Ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ και άλλες γραπτές μαρτυρίες, αναφέρουν:
Με το πρώτο φως αρχίζει ο βομβαρδισμός του στρατοπέδου. Παράλληλα με βόμβες μεγάλης εκρηκτικής ισχύος, ρίχνονται και εμπρηστικές ναπάλμ. Προκαλούνται πυρκαγιές. Τους βομβαρδισμούς ακολουθεί επίθεση των Τούρκων. Επίλεκτο Σύνταγμα Τούρκων Καταδρομέων κινείται προς τις θέσεις των ΕΛΔΥΚάριων. Η διοίκηση ζητά από το ΓΕΕΦ να κάνει αντεπίθεση, η απάντηση, όμως, είναι: Να τηρηθεί η εκεχειρία. Το Σύνταγμα Τούρκων Καταδρομέων­ Αλεξιπτωτιστών επιτίθεται. Η ΕΛΔΥΚ κάνει αναφορά, αλλά το ΓΕΕΦ δεν δίνει διαταγή ανταπόδοσης των πυρών. Με πρωτοβουλία αξιωματικού (Λούης Ιωαννίδης) και αφού οι Τούρκοι έφθασαν κοντά στις θέσεις των δικών μας, αρχίζει η πιο σκληρή μάχη του πολέμου. Μια μάχη σώμα με σώμα. Ένα ολόκληρο σύνταγμα Τούρκων αλεξιπτωτιστών αποδεκατίστηκε. Το πρωί πτώματα Τούρκων καταδρομέων κρέμονταν στα συρματοπλέγματα του στρατοπέδου της ΕΛΔΥK. Εκατοντάδες άλλοι νεκροί και βαριά τραυματίες σκέπαζαν τον κάμπο μπροστά από το στρατόπεδο της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου.

Μακελειό μπροστά από την ΕΛΔΥΚ
Οι Τούρκοι, για πολλοστή φορά αναδείχθηκαν αναξιόπιστοι και υστερόβουλοι. Προφασίστηκαν ότι θα τηρούσαν εκεχειρία, για να εκμεταλλευτούν την εντιμότητα των Ελλήνων και να προωθήσουν ανενόχλητοι τις αποβατικές τους δυνάμεις προς τη Λευκωσία. Στο «παύσατε πυρ» του ΓΕΕΦ, ο αρχηγός των τουρκικών στρατευμάτων εισβολής, αντιστράτηγος Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ, διέτασσε προέλαση με τη χρήση παντός πολεμικού μέσου. Τα δικά μας κανόνια και πολυβόλα σίγησαν, ενώ οι Τούρκοι έμπαιναν ανενόχλητοι στον Καραβά, τη Λάπηθο, την Κερύνεια και προωθούνταν στη Λευκωσία. Ας έρθουμε, όμως, στη δραματική αφήγηση του συνταγματάρχη Λούη Ιωαννίδη, που πολέμησε στην επική μάχη της ΕΛΔΥΚ και είδε να πέφτουν δίπλα του γενναία αξιωματικοί οπλίτες, που έκαναν να ξαναζήσουν μπροστά στο στρατόπεδο της δοξασμένης αυτής μονάδας οι Θερμοπύλες με τους 300 του Λεωνίδα. Είναι συγκλονιστική η μαρτυρία του λαμπρού αυτού αξιωματικού, που τίμησε τον στρατιωτικό του όρκο πολεμώντας με λίγους συντρόφους πολυάριθμο εχθρό, αλλά η πατρίδα τον ξέχασε μετά, όπως ξέχασε και όλους τους άλλους πεσόντες ήρωες της ΕΛΔΥΚ και των άλλων μαχών, καθώς και τους γενναίους που πολέμησαν τον Αττίλα στα κράσπεδα, τις παρυφές και τις κορυφογραμμές του Πενταδάκτυλου, στις ακτές της θαλασσοφίλητης Κερύνειας, στον κάμπο της Μεσαορίας και στην καρπερή πεδιάδα της Μόρφου.
- Πότε άρχισαν οι Τούρκοι τα πυρά και πώς αντιδράσατε;
'Οταν οι Τούρκοι έφθασαν σε σχηματισμούς μάχης 100 περίπου μόνο μέτρα από τις δικές μας προωθημένες θέσεις, δεν μπορούσα πια να σκέφτομαι την εκεχειρία, γιατί θα μας κύκλωναν και θα μας πετσόκοβαν. Έδωσα διαταγή στον Κέντρα να κτυπήσει με τούτα τα λόγια: «Βάζω το χέρι μου στην καρδιά και σου λέω να αρχίσουμε πυρ». Έτσι και έγινε. Ο Κέντρας έδωσε εντολή στους άνδρες του να ανακόψουν με τα πυρά τους, τους επερχόμενους Τούρκους. Τυφέκια, αυτόματα, οπλοπολυβόλα και πολυβόλα άρχισαν να ξερνούν φωτιά και να σκορπούν θάνατο.
- Πώς αντέδρασαν οι Τούρκοι;
Οι Τούρκοι συνέχισαν την προέλαση ακάλυπτοι, αφήνοντας πίσω τους νεκρούς και τραυματίες. Σαν τηλεκατευθυνόμενα «ρομπότ» προχωρούσαν. Με τη γενίκευση της μάχης, η περιοχή έμοιαζε με κόλαση. Ο λοχαγός Κυρίτσης Δημήτρης, που βρισκόταν με τους άνδρες του τάγματος στο λόφο έξω από το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, άρχισε να υποστηρίζει την προσπάθειά μας. Παράλληλα, μοίρα πυροβολικού, που βρισκόταν πίσω από το αεροδρόμιο, έκαμνε φράγμα πυρός και αποδεκάτιζε επιτιθέμενες τουρκικές εφεδρείες. Οι απώλειες του εχθρού ήταν πoλύ μεγάλες. Βλέπαμε μπροστά μας τον κάμπο σκεπασμένο με νεκρούς και τραυματίες. Στη φάση αυτή της μάχης σκοτώθηκε και ο επικεφαλής των τουρκικών δυνάμεων της περιοχής, συνταγματάρχης. Ο θάνατός του έκανε τους Τούρκους να εξαγριωθούν περισσότερο. Και εμείς, όμως, κρατούσαμε καλά.

Ναρκωτικά στην τσέπη νεκρού Τούρκου στρατιώτη
Γνωρίζαμε ότι από τη δική μας αντίσταση, από τη δική μας άμυνα, θα εξαρτιόταν η άμυνα όλης της Λευκωσίας. Τα παίζαμε όλα για όλα. Το «ή ταν ή επί τας» ήταν για εμάς εκείνη την ώρα όρκος, υποχρέωση, εθνική επιταγή. «Έπρεπε να σταθoύμε στο ύψος των περιστάσεων. Ολόκληρος ο Ελληνισμός μάς παρακολουθούσε με αγωνία. Και μείναμε εκεί, γαντζωμένοι στις θέσεις μας, ακάλυπτοι από την αεροπορία, αλλά κόψαμε την τουρκική προέλαση. Τσακίσαμε την επίθεση των υπέρτερων εχθρών μας. Η τουρκική επίθεση αποκρούστηκε με φοβερές από μέρους του εχθρού απώλειες. Όπως ξανάπα, ο κάμπος γέμισε κουφάρια Τούρκων νεκρών, ενώ αρκετοί ήταν και οι τραυματίες τους. Εμείς μείναμε εκεί στις θέσεις μας, ριζωμένοι, χωρίς απώλειες. Ήταν τούτo ένα θαύμα. Περισυλλέξαμε μεγάλο αριθμό οπλισμού. Ανάμεσα στα λάφυρα ήταν ένας όλμος των 81 χιλιοστών, δύo μπαζούκας, 10 όλμοι των 60 χιλιοστών, τέσσερα πολυβόλα μπράουνινγκ των 0.30, 11 εκτοξευτήρες «Λόου» και μεγάλος αριθμός τυφεκίων και πυρομαχικών. Όλα αυτά τα λάφυρα τα περιμάζεψε μόνο ο λόχος μου.
- Έχει λεχθεί ότι οι Τούρκοι στρατιώτες έπαιρναν ναρκωτικά προτού μπουν στις μάχες της εισβολής. Μήπως εσείς έχετε κανένα στοιχείο που να επιβεβαιώνει αυτή την εκδοχή;
Μάλιστα. Είναι σίγουρο ότι δίνονταν ναρκωτικά στους Τούρκους στρατιώτες για να μην υπολογίζουν τον κίνδυνο. Αδιάψευστη απόδειξη το εξής γεγονός: σε απόσταση 25 μέτρων από τις θέσεις μας, έπεσε ένας Τούρκος, τον οποίο περισυλλέξαμε για ταφή και πάνω του, όταν τον ερεύνησα με τον υπολοχαγό του Β' Γραφείου, Σουβλάκη Ευστάθιο, βρήκα δύο πιστόλια. Στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του υπήρχε ένα μαύρο πράγμα κατεργασμένο που, όπως μου είπε ένας στρατιώτης, «μαύρη είναι κύριε λοχαγέ». Δηλαδή, ήταν ναρκωτικό. Από την όλη επιθετική ενέργεια των Τούρκων πιστεύω ότι αυτοί πριν από την επίθεση πήραν δόση ναρκωτικών, διαφορετικά δεν εξηγείται το φαινόμενο να προχωρούν ακάλυπτοι, χωρίς καμιά προφύλαξη σε αναπεπταμένο έδαφος και μάλιστα όταν δέχονταν πυρά του αντιπάλου.
Αυτή η επίθεση των Τούρκων ήταν και η τελευταία τους εναντίον της ΕΛΔΥΚ κατά την πρώτη φάση της εισβολής. Μετά τη μάχη αυτή, αναγκάστηκαν και αυτοί να σεβαστούν την εκεχειρία, την οποία κατάφωρα είχαν παραβιάσει για να μας επιτεθούν. Πίστευαν, ίσως, ότι το στρατόπεδο θα ήταν άδειο και θα το έθεταν υπό τον έλεγχό τους; Πίστευαν ότι δεν θα πρόβαλλε αντίσταση η φρουρά του στρατοπέδου; Μόνο οι αρχηγοί τους γνώριζαν ποιος ήταν ο λόγος που τους έκαμε να επιχειρήσουν την επίθεση κατά της ΕΛΔΥΚ, που τους στοίχισε τόσο ακριβά.

Εκεχειρία
Με την εκεχειρία, επιτρέψαμε στους Τούρκους να περιέλθουν με συνοδεία ΟΗΕδων, το πεδίο της μάχης και να περισυλλέξουν τους νεκρούς τους. Παράλληλα, εμείς αρχίσαμε να οργανώνουμε και να βελτιώνουμε τις θέσεις μας. Ενας εκσκαφέας άνοιξε τάφρο μεταξύ των θέσεών μας και των θέσεων των Τούρκων. 'Ηταν η τάφρος αυτή ένα πρόχειρο αντιαρματικό έργο, το μόνο που μπορούσε να γίνει κάτω από τις συνθήκες πολέμου, που επικρατούσαν.
- Μείνατε εκεί μέχρι τη δεύτερη φάση της εισβολής;
'Οχι. Δύο λόχοι της ΕΛΔΥΚ στάλθηκαν στις ακτές της Λαπήθου όπου οι Τούρκοι παραβίαζαν την εκεχειρία.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ (Ε')

«Είναι μεγάλο κρίμα», επισημαίνει ο στρατηγός Μπίκος, που πολέμησε και τραυματίστηκε στις μάχες κατά του Αττίλα στην περιοχή Καραβά - Λαπήθου, «να χαρακτηρίζονται οι Ελλαδίτες υπερασπιστές της Κύπρου, ανάμεσα στους οποίους πεσόντες και αγνοούμενοι, ως «μισθοφόροι» και ως στρατός κατοχής». Είναι άδικο και ηθικά ανεπίτρεπτο και απαράδεκτο να κυκλοφορούν βιβλία, στα οποία διασύρονται ηθικά όσοι Ελλαδίτες έπεσαν στο πεδίο της τιμής και να πληγώνονται ψυχικά επιζώντες πολεμιστές, που έφραξαν το δρόμο στον Τούρκο εισβολέα. Όπως είναι επίσης ανεπίτρεπτο, απαράδεκτο και εξωφρενικό, να προλογίζονται τα βιβλία αυτά από τον μακαρίτη υφυπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Γιάννο Κρανιδιώτη και να προβάλλονται από κυπριακά κόμματα.

Οι αδικημένοι ήρωες
24/07/2009 ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ

Γνήσιοι Έλληνες, υπερασπιστές της Κύπρου και του λαού της

Ένα αφιέρωμα στους ΕΛΔΥΚάριους, που έπεσαν πολεμώντας τον βάρβαρο Αττίλα στις δύο φάσεις της εισβολής. Σε αυτούς που κράτησαν το μεγαλύτερο βάρος της αντιμετώπισης του εχθρού.

ΕΛΔΥΚ
Η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής

ΜΕΡΟΣ Ε΄
- Πότε δεχθήκατε την πρώτη επίθεση της δεύτερης φύσης της εισβολής;
Στις 14 Αυγούστου πρωί - πρωί μάς έκαναν επίθεση τα αεροπλάνα, ενώ άρχισαν παράλληλα να μας κτυπούν το τουρκικό πυροβολικό, όλμοι των τεσσάρων και δύο ιντσών, και άλλα βαρέα όπλα. Την αεροπορική επίθεση και τις βολές των πυροβόλων και των όλμων διαδέχθηκε επίθεση πεζοπόρων τμημάτων και τεθωρακισμένων. Τα πυρά μας ήταν τόσο δραστικά και η αντίστασή μας τόσο αποφασιστική, που τσάκισαν την εχθρική επίθεση. Και πάλι ο κάμπος μπροστά από τις γραμμές μας γέμισε κουφάρια Τούρκων στρατιωτών, που είχαν σκοτωθεί από τα πυρά μας κατά τη διάρκεια της ολοήμερης μάχης. Η νύκτα της 14ης προς τη 15η Αυγούστου μας βρήκε πάλι νικητές, γαντζωμένους στις θέσεις μας. Οι Τούρκοι περισυνέλεξαν τους νεκρούς τους κατά τη νύκτα, η οποία πέρασε ανήσυχη. Οι εχθροί έριχναν σποραδικούς πυροβολισμούς, ενώ εμείς ρίχναμε κάθε τόσο φωτιστικά για να επιτηρούμε την περιοχή.
- Από ενισχύσεις, τι γινόταν, μια και οι μάχες βρήκαν την ΕΛΔΥΚ μειωμένη σε έμψυχο υλικό, με την αποστολή των δύο λόχων στις ακτές της Λαπήθου;
Μας είχαν ειδοποιήσει ότι στις 15 Αυγούστου θα ερχόταν σμήνος της δικής μας Αεροπορίας να μας καλύψει. Η είδηση αυτή χαροποίησε τους στρατιώτες μας. Αν και το ηθικό τους ήταν αρκετά ψηλό, η είδηση αυτή τους το αναπτέρωσε και το
κορύφωσε. Δεν απέκρυβαν τη χαρά και την ικανοποίησή τους, ότι θα πολεμούσαν με την κάλυψη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία, δυστυχώς, δεν έμελλε να έρθει ποτέ.

Τι έγινε στις 15 Αυγούστου;
Στις 15 Αυγούστου, ο εχθρός δεν εκδήλωσε σοβαρές ενέργειες. Οι δυνάμεις του είχαν αποδεκατιστεί και εξαρθρωθεί από την προηγούμενη μέρα και περιορίστηκε σε ανασύνταξη και αναδιοργάνωση. Το απόγευμα, τουρκικά αεροπλάνα, για να τονώσουν το ηθικό των εισβολέων, βομβάρδισαν τις θέσεις μας. Επίσης, εναντίον των θέσεών μας έβαζε το πυροβολικό των Τούρκων.

Σώμα προς σώμα
Στις 16 Αυγούστου άρχισαν επίθεση από την περιοχή Γερολάκκου, όπου είχαν προωθηθεί. Μας έκαναν τρεις διαδοχικές επιθέσεις. Πολεμήσαμε σώμα προς σώμα. Οι μάχες ήταν κάτι παραπάνω από επικές. Λίγοι, ελάχιστοι εμείς, πολλοί και πάνοπλοι οι Τούρκοι. Αποφασίσαμε να συμπτυχθούμε... όταν κάθε αντίστασή μας ήταν άσκοπη και μάταιη.
Εδώ αξίζει να διακόψουμε τη συνομιλία μας με το συνταγματάρχη Ιωαννίδη και να δούμε σε λίγες γραμμές τι αναφέρει το ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ, για την επική μάχη της 16ης Αυγούστου.
«Με το φως της ημέρας ο εχθρός, οργανωθείς καθ' όλην τη διάρκεια της 15ης Αυγούστου και τη νύχτα προς τη 16η, εξαπολύει σφοδρότατη επίθεση εναντίον της ΕΛΔΥΚ, χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα υποστήριξης. Προπορεύονται τα άρματα και ακολουθεί το πεζικό. Ο εχθρός συναντά σθεναρή αντίσταση, αλλά οι ΕΛΔΥΚάριοι είναι λίγοι. Προωθείται στο Γκράμαρ Σκουλ (Γρηγορίου) από την περιοχή Γερολάκκου. Η ΕΛΔΥΚ θεωρείται κυκλωμένη. Μόνο ένα τμήμα της περιοχής νότια του δρόμου Λευκωσίας - Γερολάκκου είναι ακάλυπτη. Οι δικοί μας πολεμούν σαν λιοντάρια μέχρι το μεσημέρι, οπότε τους πατάνε τα άρματα. Ολόκληρο το τμήμα Μηχανικού υφίσταται απώλειες 90%. Από τους 35 άνδρες του, οι 23 είναι νεκροί σε μάχη σώμα με σώμα. Νεκρός και ο ηρωικός αξιωματικός Σταυριανάκος, που ήταν επικεφαλής του τμήματος αυτού. Το απόγευμα το ΓΕΕΦ διατάζει σύμπτυξη. Τότε και μόνον τότε οι ζωντανοί ΕΛΔΥΚάριοι συμπτύσσονται. Απώλειες: Αξιωματικοί, δύο νεκροί και δύο αγνοούμενοι. Μόνιμοι υπαξιωματικοί, δύο νεκροί και ένας αγνοούμενος. Νεκροί οπλίτες 76, βαριά τραυματίες 22 και υπόλοιποι ελαφρά τραυματίες...».
Ας ξαναγυρίσουμε, όμως, στην αφήγηση του Λούη Ιωαννίδη. Ο τέταρτος λόχος, του οποίου ηγείτο, ξαναζωντάνεψε στα υψώματα της ΕΛΔΥΚ το έπος του Λεωνίδα και των τριακοσίων του.

Ο Σταυριανάκος
Σε μια φάση της μάχης, οι Τούρκοι πλησίαζαν τις θέσεις μας με τα άρματα μπροστά. Με ένα ΠΑΟ (πυροβόλο άνευ οπισθοδρόμησης) - το μοναδικό που μου έστειλαν - κτύπησα το προπορευόμενο τουρκικό άρμα και το ακινητοποίησα. Άλλο άρμα του εχθρού κτύπησε από πολύ κοντά με το πυροβόλο του την πρόχειρη θέση του ήρωα υπολοχαγού Σταυριανάκου, που ήταν στο λόχο Διοικήσεως και κάλυπτε το δυτικό μέρος της ΕΛΔΥΚ. Ο ήρωας υπολοχαγός έμεινε άπνους στο πεδίο της τιμής. Και αυτού το άλικο αίμα έβαψε κόκκινα τα ιερά χώματα του στρατοπέδου της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου.
Ενώ μπροστά μας προχωρούσαν τα άρματα και το πεζικό, από τον ουρανό τα τουρκικά αεροπλάνα ξερνούσαν αδιάκοπα φωτιά και μολύβι. Μας πολυβολούσαν με μπράουνινγκ και ρουκέτες και μας βομβάρδιζαν με εμπρηστικές ναπάλμ. Μια βόμβα των 500 λιπρών έπεσε σε δικό μας πολυβολείο και το διέλυσε. Οι έξι γενναίοι υπερασπιστές του με τον αρχιλοχία τους κατακομματιάστηκαν. Πέταξαν και αυτοί με τα αθάνατα φτερά της δόξας στο πάνθεο των αθανάτων.

Ενισχύσεις από τη Λεμεσό
- Μέχρι πότε κράτησε αυτή η επική, η ανεπανάληπτη σε ηρωισμό και αυτοθυσία, άνιση μάχη των λίγων εναντίον των πολλών;
Η μάχη αυτή -η επική και ανεπανάληπτη όπως τη λες- κράτησε μέχρι τις τέσσερις σχεδόν το απόγευμα. Μόνον όταν μας πλησίασαν τα άρματα σε απόσταση αναπνοής συμπτυχθήκαμε. Στο λόχο μου, τον ηρωικό τέταρτο λόχο της ΕΛΔΥΚ, είχα 19 νεκρούς και αγνοούμενους. Οι τραυματίες ήταν πολύ
περισσότεροι. Η διαταγή δόθηκε από τον Σταυρουλόπουλο, που είχε διαπιστώσει ότι οι Τούρκοι μας υπερκέρασαν. Περάσαμε βάλλοντες και βαλλόμενοι μέσα από τους σχηματισμούς των τουρκικών αρμάτων -πράγμα απίστευτο και όμως αληθινό- και φθάσαμε στην περιοχή Αρχαγγέλου, όπου συγκεντρωθήκαμε το τάγμα. Εκείνη την ώρα της δικής μας σύμπτυξης είχαν καταφθάσει στο ύψωμα Γρηγορίου ενισχύσεις από εφέδρους της Λεμεσού.

Ο αγώνας της ΕΛΔΥΚ ήταν ανεπανάληπτος
- Κανένα συγκλονιστικό περιστατικό από τις τελευταίες στιγμές της μάχης;
Είχα ένα δεκανέα, τον Μπαλογιάννη, που ήταν χειριστής όλμου των 60 χιλιοστών. Στη θέα ενός τουρκικού τζιπ με ΠΑΟ των 1069 χιλιοστών με ρώτησε: «Να ρίξουμε ένα βλήμα εναντίον του τζιπ;». «Αν σταματήσει, του είπα, να ρίξουμε». Το τζιπ σταμάτησε, προφανώς για να μας στοχέψει. Το προλάβαμε, του ρίξαμε εμείς και το ανατινάξαμε. Ο δεκανέας χόρευε από τη χαρά του και τον κάλεσα να καλυφθεί, γιατί κινδύνευε άμεσα, αφήνοντας ακάλυπτο το σώμα του. Προτού τελειώσω την προτροπή μου, μια σφαίρα με βρήκε στο κράνος και πέρασε ξυστά ανοίγοντας τρύπα. Ο ακροβολιστής Τούρκος έριχνε όπου έβλεπε κίνηση. Ρίχνοντας, όμως, πρόδωσε τη θέση του. Ζήτησα ένα FN από τον στρατιώτη που ήταν δίπλα μου και μόλις ο Τούρκος σήκωσε κεφάλι, του έριξα. Από τότε δεν πυροβόλησε ξανά, ένδειξη ότι σκοτώθηκε.

Ο αγώνας της ΕΛΔΥΚ ήταν ανεπανάληπτος. Οι θυσίες των αξιωματικών και ανδρών της συγκρίνονται με τις θυσίες των ημιθέων των Θερμοπυλών, της Αλαμάνας, του Σκρα, της Κλεισούρας. Οι σελίδες που γράφτηκαν σε αυτό το τουρκοπατημένο σήμερα κομμάτι γης της ελληνικής Κύπρου, είναι πραγματικά ολόχρυσες. Η εθελοθυσία, η αυταπάρνηση, η αγωνιστική διάθεση, η λεβεντιά, η αλληλεγγύη, έφθασαν τα πιο ψηλά επίπεδα. Αυτές οι αρετές πρέπει να πρυτανεύσουν και σήμερα, για να ξεσκλαβώσουμε το μαρτυρικό νησί μας. Οι Τούρκοι, βλέποντάς μας διχασμένους, αναποφάσιστους και απρόθυμους για αγώνα, δεν πρόκειται να αλλάξουν την παράλογη στάση τους. Οι Τούρκοι -και αυτό μας το διδάσκει η Ιστορία- μόνο τη γλώσσα της δύναμης και της πυγμής αντιλαμβάνονται. Και αυτό πρέπει να το χωνέψουμε όλοι, και εδώ και στην Ελλάδα. Τα τελευταία λόγια του απόστρατου συνταγματάρχη Λούη lωαννίδη, που ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές του ανυπέρβλητου έπους της ΕΛΔΥΚ, αποτελούν και συμβουλή και υπόμνηση και προτροπή ενός αγωνιστή, ενός στρατιώτη της Ελλάδας, προς την ηγεσία και το Έθνος των Ελλήνων. Οι ημίθεοι αξιωματικοί και άνδρες της ΕΛΔΥΚ, που έβαψαν με το αίμα τους τα άγια χώματα της Κύπρου, δείχνουν σε όλους τους Έλληνες το δρόμο του χρέους, το δρόμο της τιμής...

Η αχαριστία μερικών δικών μας κονδυλοφόρων, που εμφανίζονται ως «ιστορικοί ερευνητές» και μιλούν αφ' υψηλού, ως παντογνώστες, καθώς και η εγκληματική αδιαφορία των αρμοδίων να υπερασπιστούν τους Ελλαδίτες αδελφούς μας, που έπεσαν για τη δική μας λευτεριά πολεμώντας τον εισβολέα, με αναγκάζουν να κάνω κι εγώ το καθήκον μου, όπως το αισθάνομαι ως Έλληνας Κύπριος, άνθρωπος που πολέμησε τον εισβολέα, αδελφωμένος με Ελλαδίτες και ως δημοσιογράφος που ασχολείται επίμονα με τα θέματα της κυπριακής ιστορίας. «Είναι μεγάλο κρίμα», επισημαίνει ο στρατηγός Μπίκος, που πολέμησε και τραυματίστηκε στις μάχες κατά του Αττίλα στην περιοχή Καραβά - Λαπήθου, «να χαρακτηρίζονται οι Ελλαδίτες υπερασπιστές της Κύπρου, ανάμεσα στους οποίους πεσόντες και αγνοούμενοι, ως «μισθοφόροι» και ως στρατός κατοχής». Είναι άδικο και ηθικά ανεπίτρεπτο και απαράδεκτο να κυκλοφορούν βιβλία, στα οποία διασύρονται ηθικά όσοι Ελλαδίτες έπεσαν στο πεδίο της τιμής και να πληγώνονται ψυχικά επιζώντες πολεμιστές, που έφραξαν το δρόμο στον Τούρκο εισβολέα. Όπως είναι επίσης ανεπίτρεπτο, απαράδεκτο και εξωφρενικό, να προλογίζονται τα βιβλία αυτά από τον μακαρίτη υφυπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Γιάννο Κρανιδιώτη και να προβάλλονται από κυπριακά κόμματα.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ


Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ (ΣΤ')


Εκείνην ακριβώς την στιγμή ο λοχαγός εδέχθη εχθρικήν σφαίραν πυροβόλου και έπεσε βαρύτατα τραυματισμένος. Έσπευσα να τον βοηθήσω, αλλά εκείνος, ενώ το αίμα ενέβλυζε εκ του θανάσιμου τραύματος του στήθους του, με διέταξε: "Να συνεχισθεί η προέλασις, κύριε ανθυπολοχαγέ. Παρακαλώ αφήστε με, δεν έχω ανάγκη βοηθείας. Φροντίσατε διά τους στρατιώτας!". Και με όση δύναμιν του απέμεινε, ανεφώνησε "Ζήτω η Ελλάς!.." και εξέπνευσε...». Στο ύψωμα της Αλωνάγρας, μαζί με το συνταγματάρχη Κουλμπουρτζή, για τη θυσία του οποίου είχαμε γράψει άλλοτε, έπεσε πολεμώντας και ο Γιαννιώτης λοχαγός Γεώργιος Παπαλαμπρίδης. Βαριά τραυματισμένος ο ηρωικός λοχαγός δεν μπορούσε να κινηθεί και έδωσε διαταγή στους υφισταμένους του να προχωρήσουν και να επιχειρήσουν έξοδο για να γλιτώσουν. Είχαν περικυκλωθεί, από υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις. Κι εκεί, βαριά πληγωμένος από εμπρηστική βόμβα τουρκικού αεροπλάνου, άφηκε την τελευταία του πνοή. Και ήταν μόνο 28 χρονών παλληκάρι ο λεβέντης Ηπειρώτης.

Οι αδικημένοι ήρωες

Ένα αφιέρωμα στους ΕΛΔΥΚάριους, που έπεσαν πολεμώντας τον βάρβαρο Αττίλα στις δύο φάσεις της εισβολής. Σε αυτούς που κράτησαν το μεγαλύτερο βάρος της αντιμετώπισης του εχθρού.

ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
Στις τρεις Μαρτίου 1999, με αφορμή μια επιστολή - παράπονο του στρατηγού Μπίκου, είχα γράψει μια σειρά άρθρα, για να καταρρίψω τον ισχυρισμό ότι οι Ελλαδίτες που υπηρέτησαν στην Κύπρο, είτε στην ΕΛΔΥΚ είτε στην Εθνική Φρουρά είτε στην Ελληνική Μεραρχία το 1964-67, ήταν «στρατός κατοχής». Γιατί είναι ανέντιμο, ανήθικο και παράλογο να κατηγορείται από τη μια η Χούντα ότι αποδυνάμωσε την αμυντική ικανότητα της Κύπρου και από την άλλη να χαρακτηρίζεται η Μεραρχία ως στρατός κατοχής. Αν ήταν η Ελληνική Μεραρχία στρατός κατοχής, έπρεπε αυτοί που τη θεωρούν και τη χαρακτηρίζουν έτσι, να ευγνωμονούν τον Ντεμιρέλ, που έστειλε το τελεσίγραφο στη Χούντα της Αθήνας, μετά το φιάσκο της Κοφίνου το Νοέμβρη του 1967, και το Γεώργιο Παπαδόπουλο, που δέχτηκε το τελεσίγραφο και ανακάλεσε τη Μεραρχία άρον άρον. Αν ήταν η Μεραρχία «στρατός κατοχής», έπρεπε αυτοί που τη χαρακτηρίζουν και τη θεωρούν έτσι, να καταριούνται το Γέρο της Δημοκρατίας, τον αείμνηστο Γεώργιο Παπανδρέου, που την είχε στείλει «παράνομα» για να... «κατακτήσει» την Κύπρο. Επίσης, αυτοί που αποκαλούν «στρατό κατοχής» και «μισθοφόρους» τους Ελλαδίτες που υπηρέτησαν κατά καιρούς στην Κύπρο, είτε ως ΕΛΔΥΚάριοι είτε ως αξιωματικοί και υπαξιωματικοί της Εθνικής Φρουρός, γιατί δεν μέμφονται το Μακάριο, που σε πλείστες περιπτώσεις τούς είχε πλέξει το εγκώμιο και με επίσημες δηλώσεις είχε εκφράσει την αιώνια ευγνωμοσύνη της Κύπρου προς αυτούς; Γιατί χρησιμοποιούν πλαστά και χαλκευμένα έγγραφα και επικαλούνται ασύστολα και ανυπόστατα ψεύδη, ως δήθεν «αυθεντικές» μαρτυρίες, για να αμαυρώσουν το καλό όνομα των Ελλαδιτών που υπηρέτησαν εύορκα στην Κύπρο και αρκετοί από αυτούς έμειναν για πάντα εδώ; Γιατί βλασφημούν σε βάρος ηρώων, που όλοι είναι θαμμένοι στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας και όλοι αφέθηκαν άθαφτοι στους τόπους που έπεσαν πολεμώντας γενναία τον Τούρκο εισβολέα; Πώς είναι δυνατό να αποκαλούν μισθοφόρους» και «στρατό κατοχής» Ελλαδίτες αξιωματικούς και οπλίτες, που άφησαν τα κόκαλά τους να λευκάζουν και να καταμαρτυρούν τη θυσία τους, στον κόμπο του Κιόνελι και στις ακτές της Κερύνειας, του Καραβά και της Λαπήθου; Γιατί επιμένουν να αμφισβητούν τον πατριωτισμό και την προσφορά Ελλαδιτών που πολέμησαν στην πρώτη γραμμή εναντίον του Αττίλα και είναι από τότε αγνοούμενοι;
Από τον σχοινοτενή κατάλογο των αδικημένων αυτών πεσόντων και επιζώντων, θα αναφέρουμε μερικούς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υποτιμούμε τη θυσία ή την προσφορά των άλλων. Ο χρόνος και ο χώρος μάς επιβάλλουν την αθώα αυτή επιλογή.


Να τιμώνται και να ευγνωμονούνται
Οι πεσόντες και αγνοούμενοι Ελλαδίτες αδελφοί μας βρίσκονται, πρέπει να βρίσκονται, παντού και πάντα στις καρδιές ολωνών μας. Τίποτε δεν μας χρωστούσαν. Αντίθετα, η εχθρική στάση πολλών από εμάς απέναντί τους, το καυτό εκείνο καλοκαίρι του 1974, δικαιολογούσε την αποχή τους από κάθε άνιση μάχη με τον εχθρό ή και τη μη συμμετοχή τους στον πόλεμο εναντίον του. Έτσι θα σκέφτονταν ή θα έκαναν αν ήταν «μισθοφόροι» ή «στρατός κατοχής», όπως ανερυθρίαστα επιμένουν μερικοί ξεδιάντροποι και αχάριστοι να τους χαρακτηρίζουν. Ο λαός μας, παρά τα κηρύγματα των ολίγων αυτών ξεδιάντροπων, ουδέποτε θα πάψει να τιμά και να ευγνωμονεί όλους ανεξαίρετα τους ήρωες Ελλαδίτες, που έπεσαν πολεμώντας τον Τούρκο εισβολέα, γιατί πίστευαν στο δίκαιό μας και θυσιάστηκαν για μας και μόνο για μας, αφήνοντας χήρες και ορφανά, γονείς και αδέλφια. Στην Κύπρο το 1974 δεν πολέμησαν «μισθοφόροι» και «στρατός κατοχής» στο πλευρό των Κυπρίων εναντίον του Αττίλα. Στην Κύπρο πολέμησαν τον Τούρκο επιδρομέα Ελληνόπουλα από όλα τα τμήματα του Έθνους, Μακεδόνες, Ηπειρώτες, Θρακιώτες, Νησιώτες, Στερεοελλαδίτες και Μωραΐτες.

Ο Σωτήρας της Λευκωσίας
Ο τέως Γενικός Επιθεωρητής Στρατού της Ελλάδας Δημήτρης Αλευρομάγειρος, ταγματάρχης τότε, διοικητής του 336 Τάγματος Πεζικού της Εθνικής Φρουράς, που έχει μείνει στην ιστορία ως «Ο Σωτήρας της Λευκωσίας», στις 23 Αυγούστου 1974, ενώ το αίμα των γενναίων που χύθηκε για τη λευτεριά της Κύπρου ήταν νωπό ακόμη, απηύθυνε στους γεναίους υπερασπιστές της Λευκωσίας, αξιωματικούς και άντρες του 336 Τάγματος Πεζικού, εμπνευσμένη διαταγή, στην οποία έπλεκε το εγκώμιο των πεσόντων Ελλαδιτών και Ελληνοκυπρίων χωρίς κανένα διαχωρισμό. Τόνιζε, μεταξύ άλλων, στην ημερήσια εκείνη διαταγή, ο Δημήτρης Αλευρομάγειρος:
«Αι σκιαί των αθανάτων νεκρών μας αγαλλιούν από εκεί που ευρίσκονται εις το Πάνθεον των Αθανάτων, διότι η θυσία των δεν εγένετο επί ματαίω. Κλίνομεν ευλαβώς το γόνυ ενώπιον των νεοσκαμμένων τάφων των και δίδομεν προς αυτούς την ιεράν υπόσχεσιν της συνεχίσεως του αγώνος μας μέχρι της τελικής νίκης». Ελληνολεβέντες αθάνατοι νεκροί του Αγίου Παύλου Λευκωσίας! Έχομεν στήσει εις τα καρδίας μας μεγαλοπρεπή τον βωμόν της θυσίας σας εις τας επάλξεις του ιερού σας καθήκοντος. Από εκεί που ευρίσκεσθε θα ακούετε πάντοτε μίαν και μόνο στεντορείαν φωνήν: ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ. Ας είναι ελαφρόν το χώμα της μαρτυρικής αυτής ελληνικής Κύπρου, που σκέπει το ιερόν σκήνωμά σας». Ελληνολεβέντες οι γεwαίοι Ελλαδίτες και Κύπριοι που έπεσαν ο ένας δίπλα στον άλλον, πολεμώντας τους Τούρκους εισβολείς.

Ελληνολεβέντης που περνά τα σύνορα της ιστορίας και μπαίνει στη σφαίρα του θρύλου ο ηρωικός λοχαγός της ΕΛΔΥΚ, που είχε ηγηθεί της επικής και θυελλώδους προέλασης μικτής δύναμης Εθνοφρουρών και ΕΛΔΥκάριων στον τουρκικό θύλακο της Λευκωσίας. Την παλληκαριά του λοχαγού την αφηγείται ο συμπολεμιστής του, έφεδρος ανθυπολοχαγός Αντώνης Αργυρίου. Μεταφέρω αυτούσια τη μαρτυρία του, όπως την έχει καταγράψει ο Σπύρος Παπαγεωργίου, στο βιβλίο του «Πεθαίνοντας στην Κύπρο». «Εις την προέλασιν της ΕΛΔΥΚ εντός του τουρκικού θυλάκου Λευκωσίας, εγένετο επίθεσις κατά μέτωπον με "εφ όπλου λόγχην". Ο ηρωικός και αείμνηστος λοχαγός μου, όταν διέταξεν "Έφοδος" πρώτος ήρχισε το εμβατήριο "Σκέπασε Μάνα, σκέπασε...". Τον ακολουθήσαμε όλοι με αναρτημένας επί των όπλων μας τας λόγχας και το εμβατήριον εις τα χείλη. Οι Τούρκοι αλεξιπτωτισταί ετρόμαξαν και ετράπησαν εις φυγήν, διά να σωθούν από την ελληνική λόγχην.
Εκείνην ακριβώς την στιγμή ο λοχαγός εδέχθη εχθρικήν σφαίραν πυροβόλου και έπεσε βαρύτατα τραυματισμένος. Έσπευσα να τον βοηθήσω, αλλά εκείνος, ενώ το αίμα ενέβλυζε εκ του θανάσιμου τραύματος του στήθους του, με διέταξε: "Να συνεχισθεί η προέλασις, κύριε ανθυπολοχαγέ. Παρακαλώ αφήστε με, δεν έχω ανάγκη βοηθείας. Φροντίσατε διά τους στρατιώτας!". Και με όση δύναμιν του απέμεινε, ανεφώνησε "Ζήτω η Ελλάς!.." και εξέπνευσε...». Στο ύψωμα της Αλωνάγρας, μαζί με το συνταγματάρχη Κουλμπουρτζή, για τη θυσία του οποίου είχαμε γράψει άλλοτε, έπεσε πολεμώντας και ο Γιαννιώτης λοχαγός Γεώργιος Παπαλαμπρίδης. Βαριά τραυματισμένος ο ηρωικός λοχαγός δεν μπορούσε να κινηθεί και έδωσε διαταγή στους υφισταμένους του να προχωρήσουν και να επιχειρήσουν έξοδο για να γλιτώσουν. Είχαν περικυκλωθεί, από υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις. Κι εκεί, βαριά πληγωμένος από εμπρηστική βόμβα τουρκικού αεροπλάνου, άφηκε την τελευταία του πνοή. Και ήταν μόνο 28 χρονών παλληκάρι ο λεβέντης Ηπειρώτης.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ (7)

Σαν απλός στρατιώτης έπεσε στην πόλη του Ευαγόρα από τουρκικά αεροπλάνα ο ηρωικός συνταγματάρχης Μανώλης Χατζηδάκης. Πιστός στον ιερό όρκο «Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά ουδ' εγκαταλείψω τον παραστάτην», ως αρχαίος Αθηναίος έφηβος, ο συνταγματάρχης αυτός του Πυροβολικού και τα ιερά όπλα τίμησε και τους παραστάτες του όλους συντρόφεψε, μέχρι την τελευταία του πνοή. Κοντά του, βρήκε ηρωικό θάνατο και ο αρχιλοχίας Ευάγγελος Κατσάνος. Κι αυτών των αδελφών μας Ελλαδιτών ηρώων αιώνια η μνήμη, όπως και των άλλων που άφησαν στο νησί μας τα ιερά τους κόκαλα, για να ξεπετάξει κάποτε, μέσα από αυτά αντριωμένη σαν πρώτα, η λευτεριά.

Οι αδικημένοι ήρωες
ΣΗΜΕΡΙΝΗ 27/07/2009 | ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ

Ένα αφιέρωμα στους ΕΛΔΥΚάριους, που έπεσαν πολεμώντας τον Αττίλα

Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΤΙΣΣΑΣ
Ήταν η συγκλονιστικότερη πτυχή του πολέμου του 1974 εναντίον των Τούρκων εισβολέων

ΜΕΡΟΣ 7ο

Σαν απλός στρατιώτης έπεσε στην πόλη του Ευαγόρα από τουρκικά αεροπλάνα ο ηρωικός συνταγματάρχης Μανώλης Χατζηδάκης. Πιστός στον ιερό όρκο «Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά ουδ' εγκαταλείψω τον παραστάτην», ως αρχαίος Αθηναίος έφηβος, ο συνταγματάρχης αυτός του Πυροβολικού και τα ιερά όπλα τίμησε και τους παραστάτες του όλους συντρόφεψε, μέχρι την τελευταία του πνοή. Κοντά του, βρήκε ηρωικό θάνατο και ο αρχιλοχίας Ευάγγελος Κατσάνος. Κι αυτών των αδελφών μας Ελλαδιτών ηρώων αιώνια η μνήμη, όπως και των άλλων που άφησαν στο νησί μας τα ιερά τους κόκαλα, για να ξεπετάξει κάποτε, μέσα από αυτά αντριωμένη σαν πρώτα, η λευτεριά.Η συγκλονιστικότερη πτυχή του πολέμου του 1974 εναντίον των Τούρκων εισβολέων ήταν σίγουρα η τραγωδία της Μακεδονίτισσας, δηλαδή το ολοκαύτωμα των τεσσάρων μελών του πληρώματος και των 28 από τους 29 λεβέντες της 35ης Μοίρας Καταδρομών, που επέβαιναν του μοιραίου «Νοράτλας», το οποίο καταρρίφθηκε κατά λάθος από δικά μας πυρά και συνετρίβη, εκεί ακριβώς όπου βρίσκεται σήμερα το στρατιωτικό κοιμητήριο και ο Τύμβος της Μακεδονίτισσας. Ο μοναδικός που επέζησε, ο Θανάσης Ζαφειρίου, πολλές φορές αφηγήθηκε με δάκρυα στα μάτια το μεγάλο εκείνο κακό. Από τη δραματική μαρτυρία του, παραθέτουμε τα εξής συγκλονιστικά: «Η Λευκωσία ήταν πολύ κοντά μας. Βλέπαμε τις φωτιές, θα απείχε μόνο λίγα χιλιόμετρα, και το αεροπλάνο άρχισε να κατεβαίνει ακόμη πιο χαμηλά για να προσγειωθεί. Μπροστά μας πήγαιναν τα άλλα αεροπλάνα. Ξαφνικά, μας κτύπησε αντιαεροπορικό. Θα ήταν μεσάνυκτα. Πρώτα νιώσαμε ένα συγκλονιστικό τράνταγμα και το αεροσκάφος άρχισε να "παλαντζάρει". Πριν καταλάβουμε τι έγινε άρχισαν να το τυλίγουν οι φλόγες. Κοίταξα το πάτωμα. Ήταν διάτρητο! Μας είχαν πετύχει και μάλιστα καίρια. Είχα ακουμπήσει τα πόδια μου πάνω σε κάτι ξύλινα κιβώτια που περιείχαν πυρομαχικά. Τα είδα να παίρνουν φωτιά. Εκείνη τη στιγμή ένιωσα ότι όλα τέλειωσαν... Δίπλα μου οι περισσότεροι συνάδελφοι, κτυπημένοι από τα βλήματα, βογγούσαν. Εν τω μεταξύ η φωτιά μεγάλωνε. Η φόρμα παραλλαγής που φορούσα είχε ήδη ανάψει. Πάνω από το κεφάλι μου μια εστία φωτιάς μού έκαιγε τα μαλλιά. Κτυπούσα το ένα χέρι μου με το άλλο, προσπαθώντας να σβήσω τη φωτιά που με έκαιγε. Και το αεροπλάνο, ήταν φανερό ότι είχε μείνει ακυβέρνητο. Σηκώθηκα όρθιος γιατί το κάθισμα που καθόμουν είχε πάρει φωτιά... Ξανάπεσα, όμως, γιατί το αεροπλάνο πήγαινε σαν τρελό... Δεν ξέρω πώς μου ήρθε εκείνη τη στιγμή και με όσες δυνάμεις μου έμειναν, σύρθηκα μέχρι την έξοδο του αεροπλάνου. Ίσως να ήταν και κτυπημένη. Πάντως βρήκα τη δύναμη και την άνοιξα. Το επόμενο δευτερόλεπτο βρέθηκα στο κενό! 165 μέτρα πιο πέρα το αεροπλάνο καρφώθηκε στη γη, μαζί με τους 32 συντρόφους μου, μα εγώ δεν το είδα».
Η επιχείρηση εκείνη είχε χαρακτηρισθεί από τον τότε αρχηγό της Αεροπορίας, Αλέξανδρο Παπανικολάου, ως αποστολή αυτοκτονίας. Σ' αυτή συμμετέσχαν 15 συνολικά μεταγωγικά παλαιού τύπου «Νοράτλας». Εκτός από το ένα, που έγινε παρανάλωμα του πυρός, είχαν βληθεί από φίλια πυρά άλλα τρία, αλλά ευτυχώς κατόρθωσαν να προσγειωθούν χωρίς θύματα. Επειδή, όμως, είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές και δεν μπορούσαν να απογειωθούν εκείνη τη νύκτα, ο τότε αρχηγός Αεροπορίας, πτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου, διέταξε την ανατίναξή τους στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, για να μη γίνουν αντιληπτά από τον εχθρό, ή, στη χειρότερη περίπτωση, για να μην πέσουν στα χέρια του. Ελλαδίτες αξιωματικοί, ΕΛΔΥΚάριοι και μη, πολέμησαν και έπεσαν σε όλα τα μέτωπα και σε όλες τις μάχες του πολέμου από τις 20 lουλίου μέχρι και τις 14 Αυγούστου 1974.

Θαυμασμός για δύο ήρωες
Όταν τα τουρκικά τανκς εξορμούσαν από το Πέντε Μίλι προς την Κερύνεια, αρκετοί ήταν οι Ελλαδίτες αξιωματικοί και στρατιώτες που προέταξαν τα στήθια τους, για να φράξουν το δρόμο στον εισβολέα. Και οι περισσότεροι από αυτούς έπεσαν πολεμώντας, αφήνοντας εκεί άταφα τα κορμιά τους. Και σήμερα τα ιερά τους κόκαλα λευκάζουν σε όλο το μήκος της σκλαβωμένης κερυνειώτικης ακτής, από τα Πάναγρα μέχρι τον Άγιο Αμβρόσιο, για να διαλαλούν στα πέρατα της Οικουμένης ότι τα χώματα αυτά είναι ελληνικά, ποτίστηκαν με αίμα ελληνικό και αργά ή γρήγορα θα ξαναγίνουν ελληνικά. Ανάμεσα στους γενναίους Ελλαδίτες που έπεσαν και έμειναν άταφοι στις κερυνειώτικες ακτές, την τρίτη μέρα της εισβολής. Δευτέρα 22 Ιουλίου 1974, ήταν και ο καταδρομέας λοχαγός Κατούνας, που με 62 Κύπριους λοκατζήδες έδωσε τη μάχη εναντίον πολλαπλάσιων εισβολέων στην ακτή. Λίγο πιο πέρα, μεταξύ Αγίου Γεωργίου και Κερύνειας, έπεσαν αδελφωμένοι με τους Κύπριους στρατιώτες τους άλλοι δύο γενναίοι αξιωματικοί. Ο συνταγματάρχης Παύλος Κουρούπης και ο ταγματάρχης Κωνσταντίνος Τσιάκκας. Οι στρατιώτες τους που επέζησαν, μιλούν πάντα με θαυμασμό για τους δύο αυτούς ήρωες.

Αναγνώριση διά στόματος του αρχηγού του Αττίλα
Για τις φονικές μάχες, κατά τις οποίες έπεσαν και οι ήρωες αξιωματικοί Κουρούπης, Τσιάκκας και Κατούνας, γράφει ο Τούρκος στρατηγός Μπεντρετίν Ντεμιρέλ, που ήταν αρχηγός των τουρκικών δυνάμεων εισβολής και είχε αποκληθεί από τους Τούρκους «Πορθητής της Κερύνειας». «Δεν ήταν δυνατό να αντιληφθούμε από πού και πώς ερχόταν το πυρ του εχθρού (Σ.Σ. των Ελλήνων). Το έδαφος τριγύρω ήταν καλυμμένο με ελιές, κήπους και σπίτια. Κάθε στιγμή από κάθε σπίτι, και πίσω από κάθε φράκτη ανοιγόταν πυρ... Όταν κατεβαίναμε για να συλλάβουμε αιχμαλώτους, τα συγκεντρωμένα πυρά του εχθρού στρέφονταν εναντίον μας. 'Ενα άρμα μας βλήθηκε και πήρε φωτιά, και δύο οχήματα μεταφοράς προσωπικού ετέθησαν εκτός μάχης. Χάναμε έναν-έναν τους ηρωικούς αξιωματικούς και υπαξιωματικούς: Λοχαγός αρμάτων Ραμίζ Τουράν, ανθυπολοχαγός αρμάτων Φεϊζουλάχ Τασκιντζού, υπαξιωματικός αρμάτων Μεχμέτ Γιαβούζ και τέσσερις στρατιώτες. Δεν θα ξεχάσω τους πόνους του Φεϊζουλάχ Τασκιντζού που άκουσα από τον ασύρματο...».
Από τα λόγια του Τούρκου στρατηγού βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι οι γενναίοι μας, που πολέμησαν εναντίον των εισβολέων, ξαναζωντάνεψαν στις ακτές της Κερύνειας και τα άλλα μέτωπα τις Θερμοπύλες, έστω κι αν ο εχθρός πέρασε και κατέλαβε τμήμα της Κύπρου. Η αδέκαστη Ιστορία έχει καταγράψει στις ιερές δέλτους της τα ονόματα όλων των αδελφών μας Ελλαδιτών, που αγωνίστηκαν αδελφωμένοι με τους Κυπρίους και έπεσαν για τη δική μας λευτεριά. Χρέος δικό μας είναι να τους ευγνωμονούμε και να τους τιμούμε επάξια. Και να είμαστε πάντα έτοιμοι να τους μιμηθούμε, αν ξαναχρειαστεί, να πολεμήσουμε για τη λευτεριά μας.

Δείγμα του μεγαλείου της θυσίας των Ελλαδιτών
Πριν από μερικά χρόνια, σε εκδήλωση στην Αθήνα, κατά την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τίμησε συγγενείς Ελλαδιτών, που έπεσαν το 1974 στην Κύπρο, πολεμώντας τον Τούρκο εισβολέα, αποτελεί ένα ελάχιστο δείγμα της τιμής και της ευγνωμοσύνης μας προς τ' αδέλφια μας αυτά, που έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν για τη δική μας ελευθερία, τιμή και αξιοπρέπεια. Γι' αυτούς τους ήρωες, που θυσιάστηκαν για μας, προδομένοι από τους ηγέτες τους και παρεξηγημένοι από πολλούς δικούς μας. Δυστυχώς, βρέθηκαν στην Κύπρο άνθρωποι που δεν είχαν την ευγένεια και το ψυχικό σθένος να παραδεχθούν ότι οι Ελλαδίτες αδελφοί μας, που έπεσαν στην Κύπρο το 1974, είναι ήρωες της Ελλάδας, αλλά περισσότερο της Κύπρου, γιατί εδώ στην Κύπρο θυσιάστηκαν για μας τους ίδιους. Δυστυχώς, βρέθηκαν άνθρωποι που τόλμησαν να χαρακτηρίσουν όλους τους Ελλαδίτες, που υπηρέτησαν ή έπεσαν από το 1964 μέχρι το 1974 στην Κύπρο, ως «στρατεύματα κατοχής».
Η αλήθεια, όμως, είναι διαμετρικά αντίθετη από τους ισχυρισμούς των ολίγων, ευτυχώς, κονδυλοφόρων και πολιτικάντηδων, που και την Ιστορία παραχαράσσουν και το μεγαλείο της θυσίας των Ελλαδιτών ηρώων της Κύπρου επιχειρούν να αμαυρώσουν. Αν οι λίγοι, ελάχιστοι, αυτοί φαλκιδευτές της σύγχρονης Ιστορίας μας έκαναν τον κόπο, μια και δεν πολέμησαν, ίσως, κατά των Τούρκων, να μελετήσουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έπεσαν οι αδελφοί μας Ελλαδίτες, ουδέποτε θα διανοούνταν να τους χαρακτηρίσουν «στρατό κατοχής». Για να ιστορηθούν τα κατορθώματα και να υμνηθεί το μεγαλείο της θυσίας των αδικημένων και παρεξηγημένων Ελλαδιτών ηρώων του 1974, χρειάζονται τόμοι πολλοί και συγγραφείς δίκαιοι, αντικειμενικοί και ταλαντούχοι. Γιατί οι μεγάλες θυσίες θέλουν αντικειμενικούς και ταλαντούχους συγγραφείς, ιστορικούς και λογοτέχνες, για να τις αποδώσουν επάξια. Ό,τι γράφτηκε μέχρι σήμερα είναι ελάχιστες αφηγήσεις και κείμενα συμπολεμιστών των πεσόντων.
Τα κείμενα αυτά και οι αφηγήσεις δίνουν ένα μόνο δείγμα του μεγαλείου της θυσίας των Ελλαδιτών, που αδελφωμένοι με τους Κυπρίους προέταξαν τα στήθια τους στον Αττίλα και έκαναν να ξαναζήσουν -στις ακτές της Κερύνιας και στις κορυφογραμμές του Πενταδακτύλου- Θερμοπύλες, Σούλια, Αλαμάνες, Μεσολόγγια και Αρκάδια. Το Έξι Μίλι, η Αϊρκώτισσα, το Πικρό Νερό, ο Άγιος Ιλαρίωνας, ο κάμπος του Κιόνελι, το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και η περιοχή Αγίου Παύλου Λευκωσίας θα διαλαλούν στα πέρατα των αιώνων την παλικαριά και τη δόξα των Ελλαδιτών, που έπεσαν για τη λευτεριά της Κύπρου μας. Και οι αυθεντικές μαρτυρίες των συμπολεμιστών τους θα διαψεύδουν και θα δακτυλοδείχνουν τους ελάχιστους, που τολμούν να αμαυρώσουν ή να
αμφισβητήσουν την προσφορά και να μειώσουν το μεγαλείο της θυσίας των Ελλαδιτών αδελφών μας. Η αγνωμοσύνη και αχαριστία μερικών, που ποτέ δεν έσπευσαν, όπως οι Ελλαδίτες αδελφοί μας, να αγωνιστούν για τη λευτεριά της Κύπρου μας, δεν έχει όρια. Ούτε μπορεί κανείς, όσο και να πασχίσει, να υποβαθμίσει το μέγεθος της προσφοράς και το μεγαλείο της θυσίας των αδελφών μας αυτών, που δεν έχουμε ακόμη τιμήσει επάξια, όπως το επιβάλλει η οφειλή μας προς τους ίδιους, τους γονείς τους, τις γυναίκες τους, τα παιδιά τους, τα αδέλφια τους και άλλα αγαπημένα τους πρόσωπα. Έχουμε χρέος ιερό να τους τιμούμε και να τους ευγνωμονούμε για πάντα.
Εκτός από τους συμπολεμιστές τους, το μεγαλείο της θυσίας και της προσφοράς των Ελλαδιτών αδελφών μας για την ελευθερία μας, την τιμή μας και την αξιοπρέπειά μας, το καταμαρτυρούν με τον πιο εύγλωττο και αδιάψευστο τρόπο οι τάφοι και τα κενοτάφιά τους στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας· τον ιερό χώρο όπου αναπαύονται τα οστά όσων περισυνελέγησαν από τα πεδία των μαχών. Των άταφων ηρώων μας τη δόξα θα διαλαλούν οι ακτές της Κερύνειας, οι πλαγιές και κορυφογραμμές του Πενταδάκτυλου και οι κάμποι της Μεσαριάς και του Μόρφου, όπου τα ιερά τους κόκαλα λευκάζουν και διαλαλούν ότι εκεί έπεσαν, για την τιμή των ιερών όπλων, για τη λευτεριά της Κύπρου.




Οι 46 νεκροί και 59 αγνοούμενοι της ΕΛΔΥΚ το 1974

ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ

16η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1974-Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ-Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

16 Αυγούστου 1974: η ιστορική μάχη της ΕΛ.ΔΥ.Κ.

ΚΥΠΡΟΣ 1974- ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ...ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ
ΕΛΔΥΚ: ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Σωτήρης Σταυριανάκος, ο ήρωας της Κύπρου

ΚΥΠΡΟΣ 1974: ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ


phgh