ΓουρούνιΕπιστημονική Ονομασία:γένος: Sus οικογένεια Suidae [ Tο αρχαίο όνομα του γουρουνιού ήταν χοίρος (;hδη από τον Όμηρο) ήσῦς , γενική συός ήὗς, γενική ὑός. Το μεσαιωνικό γρούνι < Λακωνικό γρώνη σημαινει τον θηλυκό χοίρο. Ο Ησύχιος αναφέρει γρωνάδες: θυληκοί σύες. Θηλυκό: σκρόφα. ΕγκυκλοπαιδικάΘηλυκά χοιρίδια προσέφεραν οι Αρχαίοι Ελληνες θυσία στην Αφροδίτη.[9214,45]Το ινδικό χοιρίδιο χρησιμοποιείται σε πειράματα βιολογίας, φαρμακολογίας και ιατρικής και ο χαρακτηρισμός είναι συνώνυμος του πειραματόζωου. Ονόματακάπρος = ΑγριόχοιροςΛατινικά: Sus - porcus singularis (χοίρος ο μόνιος=μονήρης) ,aper : κάπρος Ιταλικά: maiale ή porco θηλ. porca - cinghiale:κάπρος Αγγλικά: pig ή swine, boar: κάπρος Γαλλικά: porc ή cochon - verrat, sanglier: κάπρος Το αρχαιο ονομα του γουρουνιού ηταν χοίρος (ηδη απο τον Ομηρο) ή σῦς , συός ή ὗς, ὑός.
ἣ δὲ χολωσαμένη δῖον γένος ἰοχέαιρα ὦρσεν ἔπι χλούνην σῦν ἄγριον ἀργιόδοντα, ὃς κακὰ πόλλ᾽ ἕρδεσκεν ἔθων Οἰνῆος ἀλωήν
Ομήρου Ιλιάς - στ. 539-540
ΟμόηχαΟμόηχα με το «χοίρος»χήρος : ο άντρας του οποίου έχει πεθάνει η σύζυγος. Αν έχει απλώς χάσει την σύζυγο: ή ειναι απρόσεκτος και δεν θυμάται που τήν έβαλε ή διαζευμένος δηλαδή «ζωντοχήρος».
Ο χήρος πλεονεκτεί έναντι του ζωντοχήρου διότι είναι βέβαιος οτι δεν θα ξαναδεί την απωλεσθείσα. Ακομη και υπό την εκδοχή της ύπαρξης ζωής μετά θάνατον ο χήρος, κρινόμενος τουλάχιστον ως οσιομάρτυς , θα μεταβεί εν τόπω "ένθα ουκ έστι λύπη, πόνος και κυρίως στεναγμός", δηλαδή θα υπάρχει και εκεί η απουσία της μεταστάσης.
χείρα: το χέρι από την αιτιατική του αρχαίου χείρ=χέρι. πρβλ. φράση «πρέπει να δώσεις χείρα βοηθείας».
Η «χήρα βοηθειας» είναι οικιακή βοηθός με πεθαμένο σύζυγο και κατά κανόνα αλλοδαπή.
Ο «χείρων» που ακούγεται όπως «των χοίρων» ή «τον χοίρον» : Ο χειρότερος πρβλ. «δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον»: Μεταξύ δύο κακών αύτο που δεν είναι το χειρότερο είναι το καλύτερο!Ο Χείρων ως κύριο όνομα ήταν ένας κένταυρος (υβριδιο αλόγου και ανθρώπου). Τα επίχειρα[*] είναι άσχετα με το χοίρο σχετικά όμως με το χειρ, χειρός και συγγενικά με το «εγχειρίδιο» . πχ. πληρώνει τα επίχειρα της ανοησίας του =την «αμοιβή» (με αρνητική έννοια), την ποινή, την τιμωρία. Αρχικά τα επίχειρα ήταν η αμοιβή για την χειρωνακτική εργασία. Τα «επίχειρα» είναι τα «οψώνια» του Παύλου:
τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος, τὸ δὲ χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν.
Προς Ρωμαίους Κεφ. 6 στ.23
που μεταφράστηκε ως wage = μισθός, επίχειρα.For the wages of sin is death; but the gift of God is eternal life through Jesus Christ our Lord.
εκδοση του (King James, Βασιλιά Ιακώβου)
* και όχι «επιχείρεια» οπως λενε οι περισσότεροι.
ΤραγούδιΕτσι πρεπει να γινει...Στους μπουρζουάδες Κριτική να κάνουμε αυτό δεν φτάνει Του γουρουνιού του αστισμού Να κόψουμε πρέπει τα πόδια Έτσι πρέπει να γίνει Έτσι θα γίνει Η ελευθερία για μας Είναι μια ωραία γυναίκα Έχει υπογάστριο και υπεργάστριο Δεν είναι κάνα χοντρογούρουνο αστικό ...
Στίχοι: Wolf Birman
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη Γαμάτε γιατί χανόμαστε ...Καταναλωτικά γουρούνιαμας κρεμάσανε κουδούνια αν δεν μπεις στο κοπάδι, πίσσα και πούπουλα ...
Στίχοι -Μουσική-Πρώτη εκτέλεση: Τζίμης Πανούσης
Λογοτεχνία
Παρομοιώσεις
Οι χοίροι θεωρούνται γενικά σύμβολα ακαθαρσίας, στην πραγματικότητα όμως ο μόνος υπεύθυνος για την ακαθαρσία των γουρουνιών είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Αυτό σημαίνει ότι όταν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, τότε οι χοίροι προσβάλλονται από ασθένειες και παράσιτα, τα οποία στη συνέχεια μεταδίδονται και στον άνθρωπο.
Το γουρούνι είναι και "βρωμικο" μεταφορικά γιατι εχει οργασμό που διαρκεί τριάντα λεπτα. Γι΄αυτο τις αισχρές πράξεις τις λεμε γουρουνιές, Γαλλικά cochoneries, Ιταλικάporcherie.
Ο Αγιος Αντώνιος, βοηθειά σας, είναι διάσημος για τά οράματά του που περιλάμβαναν αισχρότητες κάθε είδους (γουρουνιές δηλαδή). Εκείνος βέβαια βασανιζόταν αλλα εκει! σταθερος στήν πίστη του. Ο Piero di Cosimo (1462–1521) τον ζωγράφισε με ενα γουρούνι έξω απο το παράθυρό του (υπόμνηση στις γουρουνιές που ονειρευόνταν ο Αγιος Αντώνης καθ΄ύπνους). Ο Αγιος εδώ φαίνεται να κρατά σημειώσεις για το τι είδε.
Η γουρουνα λεγεται και σκρόφα[1] αλλά συνήθως δίδουμε αυτο το χαρακτηρισμό σε ασελγή γυναίκα. Επίσης στα Ιταλικά λεγεται και Troia και αυτο το λένε για πόρνες και ασελγείς γυναίκες, συνώνυμο του «πουτάνα».Στην Ιταλἰα το «porca» = γουρούνα, προτάσεται πολλών λεξεων για να δηλωσει υβρη και οργη. πχ. porca miseria= γαμώ τη δυστυχία [μου], porco governo = σκατοκυβέρνηση, porca madonna[*]. *. Χαρακτηριστική βρισιά-βλαστήμια απευθυνόμενη στην Παναγία. Είναι πιο βλάσφημη από το δικό μας «γαμώ την Παναγία σου» γιατί το ιταλικό porca madonna ειναι υβριστικός χαρακτηρισμός που στρέφεται προς την ίδια την Παναγία ενώ το «σου», του ελληνικού «γαμώ την Παναγία σου», στρεφεται κατά του προσώπου του υβριζομένου, θίγοντάς του το θρησκευμά του. Γουρούνα με ρόδεςΤη λεξη γουρούνα την χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε κάθε τι ογκώδες, όπως σήμερα για ένα τύπο τρίκυκλης ή τερτάτροχης μοτοσυκλέτας.Αν στο μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν τη λέξη «γουρούνα» για ογκώδη βιβλία και επειδή το συλλογικό όνομα για όλα τα ζωα της Οικογένειας του γουρουνιού ονομαζονται Συίδες (Suidae) ισως ένα χονδρο βιβλιο να το έλεγαν στην αργκό των φοιτητων «Σουϊδα» (Suida) και να βρίσκεται εκεί η λύση της ονομασίιας του φημισμένου λεξικού «Σουϊδα» που κανένας δεν ξέρει την σημασία του ονόματός του. Τους μαργαρίτας έμπροσθεν των χοίρωνΤαυτόσημο με το «Τα άγια τοις κυσίν» δηλ. πολύτιμα πραγματα σε ατομα ανάξια να τα εκτιμήσουν.
Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν* ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσουσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.
Ανάλογη είναι και η ποντιακή παροιμίαMatthew 7:6 «Τον άρκον εδέκαν ατον τραντάφ΄λλον κι εκείνος εσέγκεν α σον κώλον ατ'» [Έδωσαν στην αρκούδα τριαντάφυλλο κι εκείνη το ἐβαλε στον πισινό της] (Κοτυώρων Πόντου, Ακογλου Ξ., 1939, σ. 496, αρ. 317)[138.104]
*) Το κεφάλαιο τελειώνει έτσι «Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους, ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ· ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων καὶ οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς»
Τα ερώτηματα που μου δημιουργούνται είναι:
1. Ο Αριστοφάνης μας λέει: Χορός Γυναικών:
εἰ νὴ τὼ θεώ με ζωπυρήσεις, λύσω τὴν ἐμαυτῆς ὗν ἐγὼ δή, καὶ ποιήσω τήμερον τοὺς δημότας βωστρεῖν σ᾽ ἐγὼ πεκτούμενον.
Λυσιστράτη 684-685 Μετάφραση: Μή με φουρκίζεις, είδεμή τή σκρόφα πού 'χω μέσα μου θά λύσω, θα σου περάσω ένα ξυστρί, πού θα κράζεις, «χωριανοί μου, χάνομαι, γλιτώστε με» Οι πατέρες της εκκλησίας μας
Παροιμίες - Φράσεις
Ν. Καζαντζάκης - Καπετάν Μιχάλης
Ενα σοβαρό ελάττωμα καταργεί ολα τα λοιπά πλεονεκτήματα.
Χαλαζάρης : αυτός που πάσχει απο χάλαζα η καλ-αζάρ, θανατηφόρα αρρώστια των κατοικιδίων.
Φράσεις
Για αγορές χωρις προηγούμενο ποιοτικό έλεγχο. Χωρίς να δεί το αγοραζόμενο. Ανάλογο «ψώνισε καβάλα». Ανάλογο με το «Ταυρος εις υαλοπωλείον» Το ορίνει απο το όρνυμι που επί ζώων σημαίνει ξεσηκώνω το ζώο από την φωλιά του. «Βρήκαμε το θήραμα». Για αυτούς που βάζουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο.
Δεινόλοχος (5ος αιωνας π.Χ.)
Για τους απότομους και απαίδευτους
Κράτης ο Γραμματικός 2ος π.Χ. αι.
Για τους άσεμνους και καυχησιάρηδες. Για αυτούς που φιλονικούν για τα θέματα των ανωτέρων τους.
Θεόκριτος - 9041: Corpus paroemiographorum Graecorum-τ.2 σ. 758.
Μύθοι - ΠαραμύθιαΕνας περίεργος θάνατος από γουρούνα όπως τον περιγράφει ο Απολλόδωρος:
Μόψος δὲ συὸς οὔσης ἐπιτόκου ἠρώτα Κάλχαντα, πόσους χοίρους κατὰ γαστρὸς ἔχει καὶ πότε τέκοι:τοῦ δὲ εἰπόντος: “ὀκτώ,” μειδιάσας ὁ Μόψος ἔφη: “Κάλχας τῆς ἀκριβοῦς μαντείας ἀπεναντιῶς διακεῖται, ἐγὼ δ᾽ Ἀπόλλωνος καὶ Μαντοῦς παῖς ὑπάρχων τῆς ἀκριβοῦς μαντείας τὴν ὀξυδορκίαν πάντως πλουτῶ, καὶ οὐχ ὡς ὁ Κάλχας ὀκτώ, ἀλλ᾽ ἐννέα κατὰ γαστρός, καὶ τούτους ἄρρενας ὅλους ἔχειν μαντεύομαι, καὶ αὔριον ἀνυπερθέτως ἐν ἕκτῃ ὥρᾳ τεχθήσεσθαι.”ὧν γενομένων Κάλχας ἀθυμήσας ἀπέθανε καὶ ἐτάφη ἐν Νοτίῳ.
Απολλόδωρος - Επιτομή - Βιβ. Ε, Κεφ. 6, στ.4
Ο Μόψος, γιος του Απόλλωνα και της Μαντώς, τσακώθηκε με τον μάντη Κάλχα, γνωστό από τον 'Ομηρο. Κοντά τους ηταν μια γουρούνα που επρόκειτο να γεννήσει. Ο Μόψος ρωτάει τον Κάλχα «πόσα παιδιά θα κάνει;» κι αυτός λέει οκτω. «Οχι» λέει ο Μόψος «θα κανει εννέα και όλα αρσενικά, αύριο στις 6». Ετσι και έγινε. Ο Κάλχας έσκασε από το κακό του και πέθανε.
Σήμερα τα τριγλυκερίδια του λίπους σκοτώνουν πολύ κόσμο και οι θάνατοι αυτοί δεν είναι καθόλου περίεργοι όπως ο θάνατος του Κάλχα που δέν έφαγε καν γουρούνι, αλλά τον έφαγε το γουρούνι.Σήμερα οι μαντευόμενοι και κατόπιν διαψευδόμενοι (πχ. «λεφτά υπάρχουν», «υπαρχουν πυρηνικά οπλα») οχι μονον δεν πεθαίνουν απο το κακό τους αλλά ζούν και βασιλεύουν. Κάθε συσχέτιση με πραγματικά πρόσωπα είναι συμπτωματική.
Απο τα παιδικά παραμύθια είναι διάσημα τα τρία γουρουνάκια (ο Χοντρουλός, ο Παχουλός και ο Στρουμπουλός). Τα δύο εξ αυτών δεινοπάθησαν από κακή επιλογή δομικών υλικών. Ενα φύσημα του λύκου και τα καλυβάκια τους γκρεμίστηκαν. Ο Στρουμπουλός εφάρμοζε τους κανονισμούς της πολεοδομίας και το σπίτι του άντεξε. Εκεί φιλοξενήθηκαν και οι δύο άστεγοι λυκόπληκτοι φυγάδες.
Ονοματα - Επώνυμα - ΕπίθεταΤο άγριο γουρούνι ή αγριόχοιρος ονομάζονταν και κάπρος.Κατά την Συστηματική ταξινόμηση του Λινναίου , (1758) ο αγριοχοιρος ταξινομείται ως εξης: Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata) Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia) Τάξη: Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla) Οικογένεια: Συίδες (Suidae) Γένος: Sus Είδος: S. scrofa Διώνυμο Sus scrofaΔιάσημα γουρούνια, κάπρους κλπ έχουμε: * Οι διακρίσεις πληρωvωνται. Εδώ θυσίασε σε άλλους 11 και τσιγκουνεύτηκε μια θυσία ακόμα! Τι ψυχή έχει μια θυσια; Κατά άλλους[331] ο αρσενικός χοίρος ονομάζονταν «κάπρος». Παραγωγα - Συνθετα - ΣυγγενικάΓουρουνοσταλιόΣταύλος για γουρούνια, χοιροστάσιο. Από το γουρούνι καισταλία = μάνδρα, χώρος σταβλισμού. Το βρήκα την μετάφραση του 'Αμλετ απο τον Β. Ρώτα: ΧοιρομέριΜηρός από γουρουνόπουλο. Χοιρινὀ[εννοειται κρεας] πχ. χοιρινό με σέλινο, η ως επίθετο : Χοιρινό σουβλάκι, ΧοιροβοσκόςΠαρομοίωση που έλεγε ο Ν. Τσιφόρος , για κάποιο βλάκα:«Αυτουνού είναι να του δώσεις ένα γουρούνι να το βοσκάει γιατί τα δύο τα μπερδεύει». Το γουρούνι στήν τέχνηΟ Ερυμανθιος καπρος βρέθηκε σε πολλές παραστάσεις μελανόμορφων αγγείων της κλασικής εποχής αλλα και σε αγάλματα της Αναγέννησης. Giovanni Francesco Susini (Italian, 1585-1653) βασισμένο σε παλαιοτερο του Giambologna (Flemish, 1529-160) Ενα επώνυμο οικόσιτο γουρούνι είχε την τύχη να μείνει στην ιστορία όπως οι κάπροι: ο Porky Pig το χαριτωμένο γουρουνάκι των κινουμένων σχεδίων του Walt Disney. Αργότερα στα Muppet Show έκανε την εμφάνισή της η Miss Piggy . Η σεξουαλική ζώη του γουρουνιού ενέπνευσε και τον Αρκά. Ετσι έχουμε το γουρούνι του σε διάφορες σπαραριστές γελοιογραφίες του.
To Porcellino («χοιρίδιο» στα ιταλικά ) είναι το τοπικό, χάλκινο αγριογούρουνο της Φλωρεντίας. Προορίζονταν αρχικά για μια κρήνη στον κήπο των Boboli, αλλά στη συνέχεια μετακόμισε στη Nuovo Mercato. Η κρήνη είχε τοποθετηθεί αρχικά προς την ανατολή, στη Via Calimala, μπροστά από το Farmacia del Cinghiale. (Cinghiale=Κάπρος). Αργότερα μετακινήθηκε στην πλευρά που βλέπει προς νότο, όπου εξακολουθεί να βρίσκεται σήμερα. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία για τους τουρίστες. Το άγαλμα είναι αντίγραφο. Το πρωτότυπο φυλάσσεται στο νέο Μουσείο Bardini.
ΝομίσματαΑγριογούρουνο που βλέπει προς τα δεξιά, τρυπημένο με ένα δόρυ και που δέχεται επίθεση από σκύλο (κάτω)Συλλογή: Μουσείο Καλών Τεχνών, Βοστόνη Πλαίσιο: Ρώμη Υλικό: Ασήμι Ονομασία: Δηνάριον Εκδούσα Αρχή: Caius Hosidius Γαϊου filius Geta Βάρος: 3,8 g. Ημερομηνία: 68 π.Χ. Διαστάσεις: 18 mm. Περιφέρεια: Λάτιο Περίοδος: Δημοκρατία ΦυσιογνωμιστικάΈνας εθνικισμός και ρατσισμός που διακρίνει μια φάρα Ελλήνων επέριψε τον χαρακτηρισμό «γουρουνομούτρης» στους Βουλγάρους.Σχέδιο από τον ΛεΜπρέν. Charles Le Brun (24 2 1619 – 22 2 1690), Γάλλος ζωγράφος και θεωρητικος της Τέχνης πρωτομάστορας της Γαλλικής ζωγραφικης του 17ου αιώνα. Εικονα 1 με βάση το γουρούνι |
Εικονα 2 με βάση τον κάπρο. |
Δες και Υπογλώσσιο #10 Εγχειρίδιον δι΄εν χοιρίδιον |
Βιβλιογραφία
138 - ΣΑΒΒΑΣ Π.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ - ΝΗΜΕΙΑ ΛΟΓΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ, ΤΟΜΟΣ 1 - ΠΑΡΟΙΜΙΟΜΥΘΟΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ -2001
241 - 1864 ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΜΙΚΑ - Ι. Αναγνωστοπούλου & Λ. Μπουσούνη-Γκέσουρα - ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ - 2010
331 - Σκαρλάτος Βυζάντιος - Λεξικόν τής καθ΄ημάς Ελληνικής Διαλέκτου - 1857
744 - Γεώργιος Ανδρεάδης - Γνωμικά και Ιδιωματισμοί του Ποντιακού Λαού - ΕΡΩΔΙΟΣ- 2007
9041 - Θεόκριτος - Corpus paroemiographorum Graecorum-τ.2 σ. 758.
9181 - Ι. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ - Παροιμίαι Δημώδεις - 1850
9214 - Κ. ΚΟΝΤΟΓΟΝΗ - ΕΠΙΤΟΜΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ -ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ - 1852
|
Copyright © 2011 - Aris Stougiannidis 30-09-2011 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου